Jak podaje Colliers International w swoim najnowszym raporcie - wskaźniki pustostanów powierzchni przemysłowych na rynkach stolic wybranych krajów Europy Wschodniej zaczynają wykazywać tendencje spadkowe, ale minie jeszcze trochę czasu zanim przełoży się to na znaczący wzrost stawek czynszowych.
Colliers International przeprowadził analizę rynków powierzchni przemysłowych za pierwsze półrocze 2013 r. w stolicach wybranych krajów Europy Wschodniej. Badaniem objęto Budapeszt, Bukareszt, Bratysławę, Kijów, Moskwę, Pragę, Sofię, Warszawę i Zagrzeb. We wszystkich stolicach, z wyjątkiem Pragi, odnotowano wzrost popytu na powierzchnie przemysłowe, co spowodowało spadek wskaźników pustostanów, począwszy od pierwszego półrocza 2012 r. Widoczne są wyraźne oznaki spadku liczby pustostanów, a całkowity wskaźnik wolnej powierzchni dla dziewięciu wybranych rynków spadł z poziomu 9,3 proc., odnotowanego w analogicznym okresie ubiegłego roku, do 7,8 proc. Najniższy wskaźnik pustostanów spośród wszystkich porównywanych stolic odnotowano w Moskwie. Wynosi on tam 0,3 proc., podczas gdy w pozostałych miastach zamyka się w przedziale od 7,5 proc. w Bratysławie do aż 22,8 proc. w Budapeszcie.
Na uwagę zasługuje Sofia, w której odnotowano najbardziej znaczący spadek ogólnego poziomu wolnych powierzchni od I półrocza 2012 r. - z 26 proc. do 16,6 proc. w I półroczu 2013 r. Spadek współczynnika pustostanów odnotowano również w Bukareszcie, Warszawie i Moskwie. Jednak pomimo obniżenia się wskaźników pustostanów, jakie odnotowano w wielu spośród analizowanych stolic oraz wyraźnej aktywności najemców, wzrost stawek czynszów jest nadal niewielki. Tempo wzrostu w poszczególnych miastach jest zmienne jednak w przypadku niektórych miast, takich jak: Praga, Warszawa, Bukareszt i Budapeszt, stawki czynszowe dla powierzchni magazynowych w najlepszych lokalizacjach utrzymywały się od I półrocza 2012 r. na poziomie pomiędzy trzy, a pięć procent.
Na spadek ten wpłynęły inwestycje spekulacyjne podejmowane przez deweloperów oraz obniżki stawek czynszowych mające na celu przyciągnięcie najemców. Jak wynika z analizy, powierzchnia nowych projektów w budowie wynosiła na koniec pierwszego półrocza 2013 r. 1,973 mln m.kw., przy czym największą aktywność deweloperską odnotowano w Moskwie, gdzie powstaje około 91 proc. nowych inwestycji deweloperskich. Prawie 3 proc. nowych inwestycji powstaje w Kijowie i Warszawie, 2 proc. w Pradze, natomiast na Sofię i Bratysławę przypada mniej niż 1 proc. Całkowite zasoby powierzchni na rynkach w tych miastach wzrosły z 18 145 010 m2 w I półroczu 2012 r. do 19 565 910 m2 w I półroczu 2013 r., czyli o około 8,0 proc.
- Zasoby powierzchni przemysłowych zdecydowanie koncentrują się wokół Moskwy, gdzie znajduje się około 44 proc. całkowitej podaży. Pomimo pewnych oznak wskazujących na obniżanie się zysków z najlepszych lokalizacji w niektórych analizowanych miastach, sytuacja na rynku pozostanie stabilna – komentuje Damian Harrington, dyrektor regionalny ds. badań w Colliers International odpowiedzialny za Europę Wschodnią.
(źr. za inf. Colliers INternational)
