Obowiązek poprawnego rozliczenia osiągniętych dochodów obciąża podatnika. Dlatego otrzymanego od pracodawcy formularza PIT-11 nie należy traktować jako wiążącej informacji. Pomyłki mogą bowiem wpłynąć zarówno na zawyżenie zobowiązania podatkowego, jak i jego zaniżenie, np. na skutek niewykazania pracowniczych kosztów uzyskania przychodów lub też wykazania ich w niewłaściwej wysokości.
Sytuacja taka może mieć miejsce jeżeli pracodawca sporządzając PIT-11 nie uwzględnił naszej zmiany miejsca zamieszkania, skutkującej koniecznością dojazdu do siedziby pracodawcy położonej w innej miejscowości, bądź przeciwnie – nowym miejscem zamieszkania jest miejscowość w którym siedzibę ma zakład pracy. W pierwszym przypadku od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana będą nam przysługiwały podwyższone koszty uzyskania przychodu, a w drugiej nastąpi powrót do kosztów w wysokości podstawowej.
Jak w takim wypadku powinien postąpić podatnik? W składanym zeznaniu powinien wykazać koszty od miesiąca dokonanej zmiany w prawidłowej wysokości, tj. w kwocie 139,06 zł (jeżeli dojeżdża z innej miejscowości) lub kwocie 111,25 zł (jeżeli zamieszkuje w tej samej miejscowości) bez względu na wartości widniejące w PIT-11. Pracodawca nie może bowiem dokonać zmian w sporządzonej informacji, jeżeli z posiadanych przez niego dokumentów (np. oświadczenia o miejscu zamieszkania) wynika, że koszty te określił w zgodnej z nimi wysokości, biorąc dodatkowo pod uwagę, że informacja ta ma odzwierciedlać sposób obliczonej i wpłaconej w trakcie roku zaliczki.
Pamiętać przy tym należy, że pracownicze koszty uzyskania przychodów podlegają limitowaniu zarówno w skali miesięcy jak i całego roku podatkowego. Jeżeli więc pracownik świadczył pracę tylko przez określoną część roku podatkowego wskazane limity roczne będą polegały stosunkowemu zmniejszeniu, zgodnie z ustawowym wskazaniem, ze koszty podstawowe wynoszą miesięcznie 111,25 zł, a dla pracowników dojeżdżających 139,06 zł. Ponadto jeżeli pracownik otrzymywał wynagrodzenie z więcej niż jednego stosunku pracy to obowiązuje go limit łączny w wysokości 2002,05 zł (odpowiednio 2502, 56 zł jeżeli dojeżdża do innej miejscowości). Dodatkowo należy wskazać, że podwyższenie kosztów dotyczy tylko tych przypadków, gdy pracownik nie otrzymuje dodatku za rozłąkę.
Pracownikowi przysługuje również prawo uwzględniania kosztów podwyższonych, jeżeli koszty wskazane w ustawie są niższe od faktycznie poniesionych na dojazd do zakładu pracy. W takim wypadku możliwe jest uwzględnienie kosztów rzeczywistych, pod warunkiem udowodnienia ich wysokości imiennymi biletami okresowymi z tytułu korzystania ze środków transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej.
W każdym więc przypadku zalecana jest czujność podatników przy sporządzaniu zeznania rocznego i analiza przekazanej im przez pracodawcy informacji m.in. pod kątem, czy wskazane przez pracodawcę koszty są kosztami faktycznie im przysługującymi.
Autor: Dorota Gaweł Konsultant podatkowy ECDDP