Morski Port Gdańsk łamie wszelkie schematy na rynku portów morskich. Właśnie rozpoczął realizację najpotężniejszego jak dotąd programu inwestycyjnego, zarówno pod względem jego zakresu, jak i nakładów. Inwestycje potrwają przez kolejne 5 lat, a ich wartość szacowana jest na 8 mld złotych. Po raz pierwszy w ponad 1000-letniej historii Portu Gdańsk, najbliższe lata przyniosą kumulację realizacji inwestycji infrastrukturalnych dotykających wszystkich gałęzi transportu.
Uniwersalizm kluczem do sukcesu
Do niedawna funkcjonujący jako największy polski port masowy - Gdańsk - dziś śmiało nazwać można największym i w pełni uniwersalnym portem, w którym od kilku lat z sukcesem realizowane są w równej mierze przeładunki masowe, zarówno płynne, jak i suche, ale także przeładunki drobnicowe. Co na to wpłynęło?... inwestycje i jeszcze raz inwestycje!
W ciągu ostatniej dekady zdolność przeładunkowa w Porcie Gdańsk wzrosła łącznie aż o 41 proc. i zapowiada się, że port na tym nie poprzestanie. O potędze działań inwestycyjnych teoretycznie wie każdy, ale to nie kto inny, jak właśnie Port Gdańsk w ostatnim czasie pokazał całemu akwenowi bałtyckiemu, jak ważne jest inwestowanie w infrastrukturę portową i jak bardzo inwestycje te mogą znaleźć swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości. Niegdyś traktowany wyłącznie jako port lokalny, dziś Gdańsk wymieniany jest już jako bałtycki hub i to nie tylko w zakresie przeładunków skonteneryzowanych, ale również masowych. Jak przewidują analitycy rynku, ale również sam zarząd portu, w ciągu najbliższych lat, przeładunki w bijącym rekordy Gdańsku już wkrótce mogą ulec nawet potrojeniu. W praktyce oznacza to konieczność podjęcia intensywnych prac, które pozwolą przystosować infrastrukturę portową do obsługi wzmożonego wolumenu i dalszego wzmacniania pozycji Gdańska na Bałtyku. Stąd już dziś na terenach Portu Gdańsk realizowany jest potężny program inwestycyjny, który zgodnie z przeprowadzonymi szacunkami, do roku 2020 pochłonie blisko 8 mld złotych. Oczywiście program będzie wynikową nie tylko samych przedsięwzięć realizowanych przez zarząd portu, ale również przez inwestorów prywatnych, gminę, Urząd Morski, czy wreszcie przez krajowego zarządcę infrastruktury kolejowej – spółkę PKP PLK. Swym zasięgiem obejmie niemal cały obszar portu, zarówno Port Wewnętrzny, jak i Zewnętrzny. Częściowo zrealizowany zostanie przy wsparciu europejskich funduszy pomocowych. W zakres programu wejdą zadania o charakterze strategicznym dla Portu Gdańsk, ale również inwestycje mające na celu zaspokojenie bieżących potrzeb rozwojowych portu. Dwa największe pod względem zakresu prac projekty inwestycyjne leżące po stronie zarządu portu, to modernizacja toru wodnego w Porcie Wewnętrznym oraz modernizacja sieci drogowej i kolejowej w Porcie Zewnętrznym.
Przebudowa Portu Wewnętrznego
Pierwszy, warty blisko 500 mln PLN projekt obejmie przebudowę w Porcie Wewnętrznym 16 odcinków nabrzeży o łącznej docelowej długości 5,8 km oraz pogłębienie całego kanału portowego, które przyczyni się do poprawy panujących w tej części portu warunków nawigacyjnych. Inwestycja doprowadzić ma do osiągniecia docelowego kształtu toru wodnego wewnątrzportowego o szerokości 90 m i głębokości 12 m umożliwiającego sprawną i bezpieczną żeglugę na odcinku od wejścia portowego do obrotnicy portowej przy Stoczni Remontowej. Na dalszym odcinku, w tzw. Kanale Kaszubskim warunki nawigacyjne będą nieco inne, tu docelowo szerokość toru wyniesie 75 m, natomiast jego głębokość - 10,8 m. Tym samym w obu częściach toru maksymalne parametry dopuszczalnych jednostek wyniosą odpowiednio 250 m długości w części od wejścia do portu do Kanału Kaszubskiego i do 190 metrów w samym Kanale Kaszubskim.
Port Wewnętrzny to bardzo ważna część portu, w której każdego roku obsługiwana jest rocznie niebagatelna liczba 2 tysięcy statków handlowych, nie wspominając o kolejnym co najmniej tysiącu jednostek, które zawijają do portu w innych celach lub przechodzą tranzytem właśnie przez tę jego część. Port Wewnętrzny to także kluczowy obszar portu z punktu widzenia zapewnienia portowej uniwersalności. Dla przykładu w roku ubiegłym obsłużono tu blisko 70 gatunków towarowych należących do wszystkich sześciu grup ładunkowych. Łącznie to 7,5 mln ton wolumenu, czyli blisko jedna czwarta rocznego rekordowego tonażu obsłużonego w całym porcie.
Tory i nowe drogi do Portu Zewnętrznego
Nie można zapomnieć również o najbardziej rozwojowej części portu - Porcie Zewnętrznym. Wzmożone przeładunki (w 2014 roku było to blisko 25 mln ton towarów), trwająca rozbudowa terminali, planowana budowa nowych, stworzyły naturalną konieczność zadbania o rozbudowę i modernizację infrastruktury komunikacyjnej dostępowej do tej części obejmującej zarówno infrastrukturę drogową, jak i kolejową. Zakres inwestycji obejmie budowę i przebudowę ulic o łącznej długości 7,2 km oraz torów o łącznej długości 10 km. Wartość całości prac leżących po stronie Zarządu Morskiego Portu Gdańsk, które swym obszarem obejmą powierzchnię ok. 70 ha, szacowana jest wstępnie na kwotę 110 mln PLN. Ponadto inwestycja obejmie kolejne 29 ha podobnych prac, które toczyć się będą już na przyległych terenach miejskich i pochłoną kolejne 178 mln PLN.
Lecz inwestycje leżące w gestii Zarządu Morskiego Portu Gdańsk, pomimo znacznej kwoty blisko 1 mld PLN to dopiero początek. Kolejne 7 mld PLN to poziom jaki w ciągu najbliższych 5 lat powinny osiągnąć spółki prowadzące działalność na terenach portowych lub przyportowych, jak choćby spółka PERN realizująca w tej chwili budowę terminalu naftowego, czy DCT Gdańsk S.A. rozbudowująca terminal kontenerowy. Blisko 100 mln PLN planują zainwestować w porcie także Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych Fosfory Sp. z o.o. Warto przypomnieć w tym miejscu także o budowie mroźni składowej przez spółkę PAGO, budowie terminalu głębokowodnego przez firmę OT Logistics, która nie dalej jak we wrześniu tego roku podpisała z zarządem portu umowę przedwstępną w tym zakresie. Jeśli doliczyć do tego wciąż rozbudowujące się Pomorskie Centrum Logistyczne, którego docelowa wartość szacowana jest na ponad 1 mld PLN, czy projekty inwestycyjne w infrastrukturę dostępową, w tym modernizacja linii kolejowej 226 wraz z budową mostu kolejowego nad Martwą Wisłą, stwierdzić można, że w chwili obecnej Port Gdańsk jest jednym z najczęściej wymienianych obszarów w kontekście największych i najważniejszych inwestycji infrastrukturalnych w regionie. Niezwykle istotne są też inwestycje związane z poprawą dostępu do Portu od strony wody planowane do realizacji przez Urząd Morski, w tym: modernizacja wejścia do portu wewnętrznego w Gdańsku oraz modernizacja układu falochronów osłonowych Portu Północnego.
Wszystkie z planowanych inwestycji to odpowiedź na wyzwania stawiane przez rosnący rynek przewozów morskich na Bałtyku. Stosownie do tego konieczna jest realizacja wyżej opisanych inwestycji, które już wkrótce sprawią, że port nie będzie przypominał kształtem tego kompleksu portowego, który znamy w tej chwili. Na przestrzeni kolejnych 5 lat zainwestowane w infrastrukturę blisko 8 mld PLN niewątpliwie wpłynie na docelowy kształt portu - obszaru, który stanie się potężnym, nowoczesnym i konkurencyjnym w Europie centrum dystrybucyjno-przeładunkowym, początkowym ogniwem korytarza Bałtyk-Adriatyk, który stanowić będzie lokomotywę logistyczną nie tylko całego regionu, ale i kraju. Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, będąc świadomym ogromnego potencjału i zainteresowania Gdańskiem, już dziś w swojej Strategii rozwoju portu do roku 2027 uwzględnił kolejne wielomiliardowe przedsięwzięcia. Jednym z nich jest dalsza rozbudowa portu poprzez zalądowienie wód Zatoki Gdańskiej. Nowa inwestycja zwana Portem Zewnętrznym lub alternatywnie Centralnym to przedsięwzięcie, którego realizacja zapoczątkowana zostanie po roku 2020 otwierając tym samym przed portem kolejny nowy etap funkcjonowania, już jako port najnowszej V generacji, jako port bezpieczny, nowoczesny, konkurencyjny i stanowiący jedno z istotniejszych źródeł generowania polskiego Produktu Krajowego Brutto.
Opr. Monika Wszeborowska, dyrektor Biura Marketingu Zarządu Morskiego Portu Gdańsk