Badania dowodzą, że zakłócenie rytmu tygodniowego obniża wydajność. Nadprogramowo przepracowany weekend jest obciążeniem dla organizmu i może skutkować lekkim osłabieniem odporności, pogorszeniem jakości snu, rozdrażnieniem i spadkiem koncentracji. Aby nie pozwolić na spadek wydajności pracownika związany z pracą w dni wolne podczas długiego weekendu, powinien on wtedy odetchnąć. Na pewno będzie bardziej kreatywny i wydajny, będzie miał szybszy refleks, mniejszą skłonność do rutyny i będzie rzadziej się przeziębiać. Dla lepszego samopoczucia zespołu, zwiększenia jego wydajności, a także ułatwienia przygotowań do wypoczynku ważne jest jasne określenie zasad związanych z pracą w dni wolne.
– Jeszcze kilkanaście lat temu praca w ramach czasowych często była fikcją. W dobrym tonie było ślęczeć w weekendy, także długie, przy komputerze i być przepracowanym. Obecnie powiew Zachodu przynosi nam koncentrację nie na ilości pracy, ale na planowaniu zadań i ich optymalizacji. Świadomość, że wypoczęty pracownik to znacznie lepsze wyniki w skali roku, wreszcie się u nas rozpowszechnia – uważa Malwina Użarowska, coach, ekspert od strategii i taktyki komunikacji w projektach zmian. Wziąć urlop to jednak nie wszystko – jak odpocząć w czasie długiego weekendu?
Kto nie poświęcał się pracy ponad miarę, ten był leniem albo był za mało zdolny, żeby mieć pełne obłożenie projektami - z biegiem czasu zaczęło się to zmieniać. Obecnie naturalne jest, że w wielu firmach, pracuje się w ramach czasowych od poniedziałku do piątku. W długi weekend, nawet poprzetykany pracującymi dniami, firmy zamknięte są na trzy spusty. To efekt zachodnich tendencji, takich jak długofalowe spojrzenie na realizację celów czy projektowy model zadań. – Zmniejszają one chaos i porządkują zadania. Dzięki temu możemy utrzymać rytm pracy, zachowując wolne weekendy i wolne dni w długie weekendy – tłumaczy Malwina Użarowska. – Świadomość, że wypoczęty pracownik to znacznie lepsze wyniki w skali roku, wreszcie zaczęła się u nas rozpowszechniać i coraz bardziej się ugruntowuje. To bardzo dobry kierunek – dodaje.
Jak wypoczywać, by wypocząć?
Majowy długi weekend w tym roku to przedziwna konfiguracja. Wolne dni przeplatają się z pracującymi, część firm pracuje, część nie. Usługi są dostępne, ale nie do końca wiemy, co możemy załatwić, a gdzie pocałujemy klamkę. Choć niektórzy będą narzekać, że na majówce straci nie tylko skarb państwa, ale też ich własny portfel, powinni zastanowić się, jak spędzić długi weekend poza firmą. Zdaniem Malwiny Użarowskiej umysł wykonuje większy wysiłek, by utrzymać równowagę w zakłóconym tygodniu pracy, dlatego mądrze spędzony długi weekend przynosi wiele korzyści dla szarych komórek. Oprócz błogosławieństw są też zagrożenia. – Wydajność przed długim weekendem i po nim jest obniżona. Najbardziej męczy nas dezorganizacja i zamieszanie – uważa Malwina Użarowska. Wiedzą o tym również organizatorzy długich weekendów. – Polacy są coraz bardziej świadomi korzyści, jakie dają nawet krótkie wyjazdy i bardzo chętnie korzystają z wszelkich form rekreacji. Coraz częściej szukają także aktywnych form wypoczynku, 7-dniowe wczasy przeleżane na piasku w Egipcie są już passé – mówi Magdalena Klaja z luksusowego podkrakowskiego hotelu – Pałacu w Paszkówce.
Urlop to nie nagroda
Czasami sytuacja w firmie bądź jej specyfika nie pozwalają na to, by wszyscy pracownicy mogli udać się na długi weekend. Jak powinno się sprawiedliwie wyznaczać osoby, które muszą pojawić się wtedy w pracy? – Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać sprawiedliwe wybieranie do dodatkowych zadań osób mniej obciążonych osobistymi obowiązkami. W dłuższej perspektywie jednak staje się to zwykle źródłem konfliktów i frustracji w zespole. Przeczy to równouprawnieniu, faworyzuje pewne grupy. Nie można doprowadzać do sytuacji, gdy powstaje reguła: kto ma trudniej w domu, ten ma lepiej w pracy. Nie można również przeciążać osób, których prywatny czas wydaje się elastyczniejszy – argumentuje Malwina Użarowska. Choć pracownicy powinni funkcjonować na zasadach wspólnych dla wszystkich, a zachwianie tej równowagi może doprowadzić do napięć i osłabić jakość pracy i pozycję lidera (złe dysponowanie zespołem), warto zachować margines na sytuacje wyjątkowe. – Pracodawca czy lider powinien wówczas zadbać, by sytuacja była jasna dla pracownika i zespołu, że dany wyjątek nie staje się normą. Nie może być zatem regułą, że grupy osób z zasady nie są proszone o uczestnictwo w krytycznych weeknedach, ponieważ każdy pracownik ma bezwzględnie prawo do wykorzystania swojego czasu pracy w wybrany przez siebie sposób – mówi specjalistka od strategii i taktyki komunikacji w projektach zmian. Jej zdaniem wyznaczając osobę do pracy w długi weekend, należy się kierować potrzebą projektu i kompetencjami. – Powinny to być tylko te osoby, które są niezbędne do wykonania „świątecznych” zadań bądź ochotnicy – puentuje.
Jak przeżyć długi weekend w pracy?
Firma wymagająca od swego pracownika świątecznych nadgodzin zgodnie z przepisami powinna zapłacić mu za nie dodatkowo. Przepisy nie regulują jednak innej ważnej kwestii – dobrego słowa za dodatkową pracę. – Docenienie wysiłku przez pochwałę i podziękowanie powinno być elementem stylu zarządzania współczesnego lidera, dlatego wszelkie nietypowe sytuacje w zespole należy wyróżniać w komunikacji. Inne nagrody pozostawiłabym na zakończenie projektu, świętowanie sukcesu, okolicznościowe upominki czy inne okazje – mówi Malwina Użarowska. Wśród pracowników są jednak tacy, którym bardziej niż na podziękowaniach zależy na świętym spokoju. Poszukując go, często chętnie podejmują się pracy w dni wolne. Oprócz finansowych powodów takiej decyzji, istotne są te emocjonalne. Szczególnie w twórczych zawodach w ciszy i spokoju, bez dzwoniących telefonów i codziennego zamieszania można podgonić pracę we własnym tempie. Zdarza się też, że powodem zgłaszania się na ochotnika do świątecznego dyżuru jest po prostu samotność. Podejście do weekendowych pracusiów może być dwojakie. – Są to osoby bardzo pożądane w pracy, jednak należy pamiętać również, że nie mogą one być nieustannie eksploatowane, ponieważ zawłaszczają gratyfikacje związane z dodatkową pracą. Często też chcą być postrzegane jako bardziej pracowite i odpowiedzialne niż inni. A to może wpłynąć frustrująco na pozostałą część zespołu – uważa Malwina Użarowska.
Co jeszcze może w długi weekend działać mobilizująco na pracowników spędzających go w firmie? – Jeśli zespół znajduje się w kryzysowym spadku efektywności, jest w trakcie istotnej zmiany bądź w fazie formowania się, potrzebuje wyrazistego lidera. To moment, gdy osoba z kierownictwa powinna pojawić się razem z zespołem w pracy podczas dni wolnych. Działa to niezwykle motywująco i zapobiega niepotrzebnym napięciom – zaznacza konsultant ds. strategii komunikacji wielu polskich firm. Jeśli zespół jest dobrze zorganizowany i zmotywowany, poradzi sobie bez kierownika. Wyjątek stanowi sytuacja, w której pracuje on z zespołem na co dzień i jego wsparcie w wolny dzień spędzany w pracy jest nieodzowne.
O ile to możliwe, podczas długiego weekendu powinno się ograniczyć liczebność zespołu. Oprócz zysku w postaci wzrostu efektywności działających w spokoju pracowników, szczególnie w zespołach projektowych, profity są także ekonomiczne. Praca w takich zespołach jest kosztowna bez względu na to, czy wypłacane są nadgodziny, czy proponuje się dzień wolny do odebrania. – Osobną kwestią są niektóre usługi, w których dzień wolny jest równocześnie dniem handlowym, na który przypada największe natężenie pracy. Tu najczęściej są konieczne wzmożone siły – zauważa Malwina Użarowska. Rację przyznaje jej Magdalena Klaja. – Zauważamy zwiększone zainteresowanie pobytem w Pałacu w Paszkówce w związku ze zbliżającym się długim weekendem, co nas niezmiernie cieszy. Codziennie odbieramy po kilkanaście telefonów i maili od osób chętnych na wypoczynek u nas w tych dniach – mówi. – Z pewnością będzie to dla personelu Pałacu czas wzmożonej aktywności, jednak wiele atrakcji przygotowaliśmy tak, by długi weekend był zbawienny nie tylko dla naszych gości, ale też dla nas w pracy – przyznaje z uśmiechem.
(red. Pracujwlogogistyce.pl)
