Dzięki kodom GS1 DataMatrix, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne WUM automatyzowało obieg leków. Rozwiązanie wyeliminowało pomyłki i uwolniło pielęgniarki od ręcznego wprowadzania informacji o pacjentach, a szpital zyskał możliwość optymalizacji prowadzonego leczenia, również finansowej.
Ręczne, a nawet ustne zlecanie leków oraz manualne wpisywanie danych do systemu wprowadza nie tylko ryzyko zamieszania, ale przede wszystkim niebezpieczeństwo dla pacjenta. To dlatego na Oddziale Obserwacyjno-Izolacyjnym Dziecięcego Szpitala Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego pojawiły się rok temu elektroniczne zlecenia lekarskie, wraz z automatyczną rejestracją podania leków pacjentowi. Rozwiązanie działa w oparciu o kody GS1 DataMatrix wdrożone przez GS1 Polska i Łukasiewicz – Instytut Logistyki i Magazynowania.
Wcześniejsza postać zleceń papierowych często umożliwiała postępowanie niezgodne z zasadami, np. podpisywanie en bloc, zlecanie leków, których nie ma w aptece szpitalnej, albo nawet zlecanie leków już wycofanych z obrotu! – opowiada Maciej Zabelski, Zastępca Dyrektora UCK WUM – Problem ten zniknął po wprowadzeniu zlecenia elektronicznego oraz automatycznego potwierdzania realizacji zlecenia przy podaniu leku pacjentowi.
Zero tolerancji dla fałszywek
Ścisła kontrola przepisywanych i podawanych leków to standard w każdym szpitalu. Jednak w rzeczywistości jest różnie. W grę wchodzi nie tylko możliwość pomyłki popełnionej przez zmęczenie czy zwykłą nieuwagę, ale także celowa manipulacja. Od lutego 2019 r. dokładnej identyfikacji leków na receptę wymaga od polskich szpitali tzw. dyrektywa fałszywkowa. Wszystkie produkty lecznicze wydawane na receptę muszą posiadać kod GS1 DataMatrix, umożliwiający ich właściwe oznakowanie i weryfikację autentyczności. Korzystają na tym nie tylko pacjenci, ale również szpitale. Wyniki badań w USA pokazują, że dzięki zastosowaniu standardów GS1 można podnieść poziom bezpieczeństwa pacjenta o 50 proc., jak również zaoszczędzić do 2 mln dolarów rocznie na usprawnianiu procesów biznesowych w służbie zdrowia.
Pielęgniarka z laptopem
Na początku projektu wdrożenia e-zleceń szpital zrezygnował z oklejania opakowań kodami wewnętrznymi leków Rx. W związku z tym w procesie kompletacji i podania tych leków pacjentowi wykorzystywane są oryginalne kody producenckie, tj. GS1 DataMatrix. Wdrożenie rozpoczęto od zmapowania przebiegu procesów związanych z przepływem leków realizowanych w aptece i na oddziale. Mapy dały pogląd na to, jak wygląda proces i jakie zasoby angażuje. Stanowiły również podstawę do rozmów z firmą IT obsługującą teleinformatyczny system wykorzystywany w szpitalu – komentuje dr Anna Gawrońska, ekspertka ds. standardów GS1 w ochronie zdrowia, Sieć Badawcza Łukasiewicz – ILiM.
Punktem wyjścia dla procesu jest elektroniczne zlecenie lekarskie. Podając leki pacjentom, personel skanuje kody kreskowe GS1 DataMatrix podczas kompletacji leków dla pacjenta oraz tuż przed podaniem leków, a pacjent jest identyfikowany na bazie kodu kreskowego umieszczonego na jego opasce. Poruszając się po oddziale, pielęgniarki wykorzystują wózki z laptopem i mobilnym czytnikiem kodów kreskowych.
Mniej zachodu, więcej czasu dla dzieci
Wprowadzenie kodów GS1 DataMatrix nie tylko poprawiło bezpieczeństwo najmłodszych na oddziale, ale również skróciło czas, jaki personel medyczny przeznacza na podawanie leków. Przed wdrożeniem skanowania kodów GS1 cały proces podawania leków na oddziale zajmował średnio ponad półtorej godziny dziennie. Teraz wystarczy nieco ponad kwadrans, przy zmniejszeniu zaangażowania personelu o ponad 10 proc. Pielęgniarki zyskały dzięki temu więcej czasu na czynności pielęgnacyjne przy pacjentach, nie wspominając o podniesieniu komfortu pracy. Szpital planował również skrócenie czasu reakcji na potrzeby pacjenta w obszarze farmakoterapii. Dodatkowo, szpital chciał zrezygnować z wewnętrznego etykietowania leków na rzecz stosowania kodów GS1 DataMatrix, wykorzystywanych również do potwierdzania autentyczności produktów leczniczych w związku z tzw. dyrektywą fałszywkową.
Kody GS1 wspierają cyfryzację w służbie zdrowia
Automatyzacja rozpisywania leków na pacjenta oraz automatyczna weryfikacja zgodności ich podania pozwoliła rejestrować szczegółowe informacje o nazwach podanych leków, serii i partii każdego leku, godzinach podania, ich ilości, dawkach i cenie. Takie rozwiązanie umożliwia łatwe zbieranie danych do analizy prowadzonej farmakoterapii i optymalizacji procesów wewnętrznych. Wprowadzenie konieczności skanowania kodów GS1 z opakowań producenckich leków w procesie podania leku pacjentowi usprawniło przejście ze zleceń papierowych na system informatyczny HIS oraz skłoniło lekarzy do zlecania leków pacjentom wyłącznie w formie elektronicznej. A stąd już tylko krok do prawidłowo prowadzonej dokumentacji medycznej i spełnienia Standardów Akredytacyjnych CJM.
W 2021 r. planowane jest wdrożenie tego procesu na kolejnych oddziałach wraz z modernizacją systemu HIS. W przyszłości chcemy przejść wyłącznie na wykorzystanie kodów z opakowań producenckich, od momentu przyjęcia leku do apteki szpitalnej aż po jego podanie pacjentowi przy łóżku – podsumowuje Maciej Zabelski.
Business case do pobrania tutaj (link): https://cutt.ly/fbdyjWA
(źr. GS1 Polska)
