Na rynku pracy w Polsce trwa rewolucja – z rynku pracodawcy przechodzimy do prymatu pracownika, a jako kraj - z eksportera stajemy się importerem siły roboczej. Wyzwania, takie jak trudności z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach lub ich niepokojąca rotacja, odmienne oczekiwania względem pracy i pracodawców ze strony osób młodych czy presja wzrostu wynagrodzeń - odczuwa coraz więcej przedsiębiorców – takie wnioski podają autorzy raportu grupy roboczej ECR w HR, opisującego sytuację na polskim rynku pracy w branżach FMCG, TSL, DIY.
Eksperci z ECR Polska zwracają uwagę na to, że sytuacja staje się coraz trudniejsza i problem luki pomiędzy podażą a popytem na pracowników - szczególnie na szczeblu operacyjnym - wymaga podjęcia zdecydowanych kroków, bo brak reakcji i przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom doprowadzą do wstrzymywania inwestycji i zahamowania wzrostu gospodarczego. Najlepszym rozwiązaniem, bardziej efektywnym niż działanie poszczególnych firm, które mierzą się z podobnym wyzwaniem, jest ich współpraca.
Jak czytamy w raporcie firmy konkurują już nie tylko o ekspertów i kadrę zarządzającą, ale przede wszystkim o pracowników niższego szczebla Aktualne dane statystyczne i badania potwierdzają: największy popyt jest na pracowników operacyjnych, m. in. robotników przemysłowych i rzemieślników, specjalistów, operatorów i monterów maszyn, kierowców. Połowa pracodawców ma problem ze znalezieniem wykwalifikowanych pracowników; w przypadku dużych firm to nawet 62 proc. Jednocześnie dwie trzecie pracodawców przyznaje, że ta sytuacja ma wpływ na funkcjonowanie firmy, oddziałując zwłaszcza na rosnące koszty personalne i możliwość zawierania nowych kontraktów. Wśród branż oferujących najwięcej miejsc pracy dominuje: przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, handel i naprawa pojazdów samochodowych, a także transport i gospodarka magazynowa. W województwach o najniższym bezrobociu (wielkopolskim, mazowieckim) jest dostępnych najwięcej stanowisk pracy. Jednocześnie, choć bezrobocie utrzymuje się na najniższym poziomie od dekady, są takie rejony, gdzie nadal jest ono relatywnie wysokie (np. region koniński czy pilski w Wielkopolsce).
Co piąty aktywny zawodowo Polak rozważa zmianę pracy w przeciągu dwóch lat. Największą dynamiką wykazują się przedstawiciele pokolenia Y i Z: 28 proc. zatrudnionych osób przed 35. rokiem życia nosi się z zamiarem zmiany pracy. Zrekrutowanie wykwalifikowanego pracownika fizycznego, kierowcy, operatora maszyn i produkcji stanowi dziś duże wyzwanie dla działów HR. Kandydaci mają coraz wyższe oczekiwania finansowe, a także odnośnie benefitów pozapłacowych. Zatrudnieni Polacy oczekują też, oprócz odpowiednio wysokich zarobków, możliwości rozwoju i samorealizacji. Niedostrzeganie tych potrzeb pracowników operacyjnych jest problemem, który przekłada się na ich postrzeganie wykonywanych przez nich zawodów, a także na opinię funkcjonującą w społeczeństwie. O sukcesie pracodawców w przyciąganiu osób zatrudnionych decydują również właściwie dobrane świadczenia dodatkowe, przyjazne środowisko pracy oraz sposób komunikowania się z potencjalnymi kandydatami. Dzięki temu pracownicy będą także chętniej rekomendowali innym swoje miejsce zatrudnienia. Choć eksperci zapewniają, że niższe bezrobocie jest korzystne dla gospodarki, gdyż oznacza mniejszy nacisk na świadczenia społeczne czy zasiłki dla bezrobotnych, a także większą produkcję i wzrost PKB, dzisiejszy problem z zatrudnianiem pracowników wymaga od pracodawców przystosowania się do zmian w tempie rewolucyjnym. Wyzwanie to jest zarówno zagrożeniem, jak i szansą. Sukces osiągną te branże i ci pracodawcy, którzy rozwiną lepsze narzędzia i mechanizmy zarządzania: będą w stanie zapewnić atrakcyjne warunki zatrudnienia i rozwoju zawodowego pracowników, najlepiej rozpoznają potencjał różnorodnych rezerw rynku pracy, przyciągną osoby dotąd niepracujące dzięki skutecznej promocji zatrudnienia: przez oferty pracy odpowiadające ich potrzebom i oczekiwaniom oraz zachęcającą komunikację.
W dłuższym okresie tylko rzeczywista zmiana przyniesie stabilny korzystny efekt. To, co może wydawać się ponad siły jednego pracodawcy, łatwiej osiągnąć dzięki współpracy z innymi i wymianie doświadczeń na rzecz wspólnych rozwiązań. Razem łatwiej przetrwać i wygrać rewolucję - na zasadzie win-win!
Kilka danych o rynku pracy w Polsce:
- Liczba osób w wieku produkcyjnym z roku na rok jest coraz mniejsza i będzie dalej maleć.
- Już 72 proc. pracodawców uważa, że zatrudnienie pracownika spełniającego wymagania jest trudniejsze niż 2 lata temu.
- 41 proc. firm nie może znaleźć odpowiednio wykwalifikowanych pracowników.
- Bezrobocie w Polsce nieustannie maleje i będzie nadal spadać: stopa bezrobocia we wrześniu 2017 była najniższa od 26 lat i wynosiła 6,9 proc.
- Pod koniec I kwartału br. było o jedną trzecią więcej wolnych miejsc pracy niż w analogicznym okresie 2016 r.
- Prawie połowa pracodawców planuje zatrudnić pracowników zza wschodniej granicy.
- Jak podaje ZUS, w wyniku cofnięcia reformy emerytalnej i obniżenia wieku emerytalnego do końca tego roku na emeryturę może przejść nawet ok. 550 tys. osób.
Raport można pobrać tutaj: http://ecr.pl/o-ecr-polska/publikacje/
(red./źr. ECR Polska)
