Coraz chętniej Europejczycy migrują za pracą

Coraz więcej osób poszukujących zatrudnienia wyraża chęć podróżowania. Według ubiegłorocznych badań Eurobarometru 53 proc. obywateli UE w wieku 15-35 lat jest gotowych pracować zagranicą. Ponadto rośnie atrakcyjność zawodów, dzięki którym można połączyć pracę z podróżowaniem. Częste wyjazdy służbowe są również na porządku dziennym w branżach, które zwykle kojarzą się z typową pracą za biurkiem. Podróżujący pracownik to coraz częściej specjalista zatrudniony w jednej z firm działających w branży nowoczesnych usług biznesowych. Specjalista SAP, konsultant usług lub transformacji biznesowej czy ekspert w zakresie finansów lub marketingu – to tylko niektórzy ze współczesnych "marynarzy biznesu".

Pilot wycieczek, kierowca, sportowiec czy marynarz to zawody najczęściej wiązane z licznymi wyjazdami za granicę. Dziś jednak te tradycyjne profesje zaskakująco wiele łączy z ścieżką zawodową w międzynarodowych biznesowych korporacjach czy polskich firmach specjalizujących się w usługach. Elastyczność i umiejętność szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków pracy, charakterystyczne dla tamtych zawodów, to niewątpliwie cechy, które odgrywają obecnie ważną rolę także w środowisku biznesowym.

To samo dotyczy polskiego rynku. Pojawiające się w Polsce oferty ciekawych stanowisk, wymagających mobilności i zdolności do adaptacji w nowym środowisku, coraz rzadziej budzą zaskoczenie. Praca „na walizkach” z roku na rok staje się popularniejsza. Najnowsze badanie Homo Homini dla Work Service wykazało, że już blisko 40 proc. Polaków gotowych jest na zatrudnienie w miejscu oddalonym nawet o 50 km od domu. Ponad 11 proc. chce zarabiać zagranicą. (Badanie zlecone przez Work Service SA, przeprowadzone przez Instytut Badania Opinii Homo Homini 7 maja 2012 roku)

- Duża liczba osób gotowych do pracy wymagającej częstych wyjazdów, a nawet zmiany miejsca zamieszkania, nie jest wyłącznie efektem przystosowania do wymogów nowoczesnego rynku pracy. To w równie istotnym stopniu wynik przemian mentalności, zachodzących w europejskim i co za tym idzie – polskim społeczeństwie – mówi Sebastian Gerstmann Dyrektor Personalny w Xerox Polska.

Europejczyków do funkcjonowania na międzynarodowym rynku wskazują także dane dotyczące znajomości języków obcych. Znacząca grupa mieszkańców Starego Kontynentu posługuje się nimi niemal tak często, jak językiem ojczystym. Z tegorocznych badań Eurobarometru na temat stosunku obywateli UE do wielojęzyczności wynika, że tylko w ciągu ostatnich pięciu lat liczba osób regularnie używających języka obcego w Internecie wzrosła z 26 do 36 proc. (Sondaż Eurobarometru opublikowany w czerwcu 2012 r.)

Polacy także wpisują się w europejskie trendy. Oprócz pracowników znających języki obce, coraz liczniejszą grupę stanowią w naszym kraju osoby wykształcone. Jak wykazał Narodowy Spis Powszechny z 2011 r., aż 17 proc. Polaków ma wykształcenie wyższe (10 proc. w 2002 r.), a średnie – 33 proc., co, jak się okazuje, ma związek ze wzrostem mobilności naszej nacji. Polacy mają coraz częściej do czynienia z zagranicznymi partnerami w trakcie transakcji, negocjacji i w ramach regularnej współpracy międzynarodowej. Sprzyja temu rozwój sektora nowoczesnych usług biznesowych, który zatrudnia już ponad 90 tys. osób, pracujących w międzynarodowym środowisku. W 90 proc. z polskich centrów usługi świadczone są w języku angielskim. W 86 proc. przypadków pracownicy posługują się językiem niemieckim, a w ponad 60 proc. - francuskim. (Raport ABSL „Sektor nowoczesnych usług biznesowych w Polsce”, opublikowany w 2012 r.) Firmy tego sektora funkcjonują na globalnym rynku, umożliwiając swoim pracownikom działalność w Polsce, w licznych krajach Europy i na całym świecie.

- Rosnąca liczba wykształconych, ambitnych, otwartych na świat i znających języki pracowników to jedna z przyczyn, które przyciągają do Polski prestiżowych inwestorów sektora usług dla biznesu. Innym istotnym czynnikiem jest atrakcyjna lokalizacja, która umożliwia polskim specjalistom łatwe, szybkie dotarcie do klientów z krajów Europy Zachodniej i ograniczenie do minimum związanych z tym formalności - mówi Przemysław Berendt, Dyrektor Zarządzający Luxoft Poland.

Były to jedne z powodów, dla których międzynarodowa firma Luxoft, mająca swoje korzenie w Rosji, stworzyła w Polsce jedno ze swoich kluczowych centrów usług IT.

– Częste wyjazdy służbowe to stały element pracy dla wielu specjalistów jednostki. Jest on jednak postrzegany przez nich nie jako konieczność, ale możliwość zdobycia nowych doświadczeń i poszerzania horyzontów. To także szansa na zrobienie międzynarodowej kariery – podkreśla Przemysław Berendt.

Wykwalifikowani pracownicy z polskich centrów usług są często odpowiedzialni za działania firmy na terenie całej Europy. Wynika to z coraz odważniejszego inwestowania przez międzynarodowe firmy w lokowane w Polsce centrale, nadzorujące prace na Starym Kontynencie czy na całym świecie. Menagerowie, kierujący międzynarodowymi projektami, pełnią ważną rolę we wsparciu decyzyjnym dla swoich klientów, którymi nierzadko są globalni gracze będący liderami w swoich branżach.

- Nigdy wcześniej polscy specjaliści nie mieli takich możliwości zrobienia europejskiej kariery w największych korporacjach. Polscy menagerowie kierują międzynarodowymi projektami, dokonują analiz biznesowych i pełnią ważną rolę we wsparciu decyzyjnym dla globalnych firm. Dla wielu z nich oznacza to pracę w nieustannym ruchu. Sam w podróżach służbowych spędzam przeciętnie 30-50 procent mojej pracy. Bywają jednak w tej branży osoby, które 70-100 procent zadań wykonują w podróży – mówi Jacek Levernes, prezes organizacji ABSL i Członek Zarządu HP Europa.

Możliwości współpracy na szczeblu międzynarodowym nie ograniczają się do kadry zarządzającej. W gronie wysoko wykwalifikowanych, mobilnych pracowników dużą grupę stanowią specjaliści z obszaru IT. W tym gronie szczególnie wyróżniają się konsultanci SAP, zajmujący się programami służącymi m.in. do zarządzania wydajnością firmy, czy zarządzania ryzykiem. Wielu specjalistów prowadzi także konsultacje i zarządza wdrożeniami systemów poza granicami Polski. W łódzkim centrum Infosys, jednej z wiodących firm z sektora nowoczesnych usług dla biznesu, pracuje aktualnie 55 specjalistów SAP. Obecnie trwa proces rekrutacji kolejnych ekspertów. Do końca tego roku ich liczba ma wzrosnąć do 110.

- Konsultanci SAP są wysoko cenieni, ponieważ ich praca wymaga wszechstronnych kompetencji zawodowych, w tym biegłej znajomości języków obcych oraz specjalistycznej wiedzy z różnorodnych dziedzin biznesu. Klienci chwalą naszych specjalistów również za to ze łączą znajomość procesów biznesowych z posiadaniem ugruntowanego doświadczenia w pracy z systemem. W przypadku Infosys bardzo istotna jest ekspertyza, m.in. z obszaru finansów i bankowości, zarządzania czy zarządzania produkcją. Praca na tym stanowisku w naszej firma to jednocześnie możliwość regularnych wyjazdów do wielu z 27 krajów, w których działają nasi klienci. To bezcenna okazja do rozwoju międzynarodowej kariery – mówi Michał Grabarz, Dyrektor ds. Usług IT w Infosys BPO Europe.

Służbowe wyjazdy zagraniczne to nie tylko działania w ramach codziennych obowiązków, ale także okazja do rozwoju swoich umiejętności, a także lepszego poznania międzynarodowego rynku. Pracownicy nowoczesnych firm niejednokrotnie mają możliwość uczestniczenia w zagranicznych szkoleniach, podczas których poznają np. szczegóły systemu organizacji produkcji czy sposoby zarządzania międzynarodowym personelem. Bogatą ofertę tego typu szkoleń dla swojej kadry oferuje np. Xerox, globalny lider w zakresie technik i usług przeznaczonych do zarządzania dokumentami.

- Xerox za jeden ze swoich priorytetów uznaje dbałość o rozwijanie umiejętności swoich pracowników. Trudno się temu dziwić. Nasza firma dysponuje 10,7 tysiącami aktywnych patentów, a tylko w ubiegłym roku wydała 721 mln USD na badania i rozwój – wylicza Sebastian Gerstmann - Dlatego pracownicy Xerox uczestniczą m.in. w zagranicznych szkoleniach, w których zdobywają wiedzę od najlepszych specjalistów i poznają know-how kumulowany przez struktury organizacji na całym świecie – dodaje.

Szansą na zdobycie cennego doświadczenia może być również uczestnictwo w zagranicznych targach i konferencjach. Potwierdzają to menedżerowie z Holicon, jednego z liderów polskiej branży call/contact center.

- Obserwacja zagranicznych rozwiązań jest bardzo istotna w naszej branży – tłumaczy Krzysztof Chyliński, Dyrektor Departamentu Technologii w Holicon. -  Pracownicy wysyłani na zagraniczne targi nie tylko prezentują innym naszą ofertę, ale także zdobywają najnowsze informacje na temat branży, poznają nowoczesne rozwiązania technologiczne, uczą się na zagranicznych przykładach. Wiedza ta ma ogromne znaczenie w planowaniu dalszego rozwoju i budowaniu strategii biznesowej firmy, która chce być zawsze o krok do przodu w stosunku do konkurencji na lokalnym rynku.

Na regularne kontakty z osobami z zagranicy mogą liczyć także pracownicy, których stanowiska wiążą się z działaniami w jednym, określonym ośrodku. Niektórzy z nich z różnych względów decydują się na pracę stacjonarną, nie chcąc jednak rezygnować z kontaktów z zagranicznym środowiskiem biznesowym.

Projekty w branży nowoczesnych usług stwarzają takim pracownikom możliwość realizacji swoich założeń, gdyż mają one często charakter międzynarodowy. Wiążą się z regularnym kontaktem telefonicznym i mailowym między pracownikami zagranicznych oddziałów. Co ważne, współpracownicy z innych krajów, nawet bardzo odległych, przestają być anonimowi. Wzrasta popularność wideokonferencji w technologii video telepresence. Wykorzystywane przy nich nowoczesne systemy umożliwiają rozmowy nawet dużych grup osób. Przy użyciu dużych ekranów HD oraz zaawansowanych systemów nagłaśniających, uczestnicy mają wrażenie, że ich rozmówcy rzeczywiście siedzą "po drugiej stronie stołu".

- Zwolenników zdobywa także tzw. zarządzanie wirtualne. Już w 2010 r. w badaniu przeprowadzonym na reprezentantach firm z 77 krajów, aż 80 proc. respondentów potwierdziło swój udział w wirtualnych grupach specjalistów. (Raport „The Challenges of Working in Virtual Teams”, opublikowany w 2010 r.) Jest to wynikiem m.in. dynamicznego rozwoju narzędzi IT i rozwiązań tele- i video- komunikacyjnych – mówi Żaneta Leduchowska, Manager Zespołu Transformacji Biznesowej w Infosys BPO Poland - Istotną częścią virtual management jest budowanie świadomości co do różnic kulturowych, społecznych i osobistych wśród pracowników zespołu znajdujących się w różnych lokalizacjach, strefach czasowych, jak również koncentracja na rozwoju umiejętności miękkich. Osoby, które biorą udział w spotkaniach wirtualnych uczą się komunikacji i efektywnej kooperacji z reprezentantami z innych krajów i kultur podobnie, jak w kontaktach bezpośrednich.

Wirtualne spotkania to bardzo często uzupełnienie rzeczywistych kontaktów międzynarodowych.

- Są w Xerox menedżerowie odpowiedzialni zarówno za projekty skupiające kilku do kilkunastu pracowników z rynków wschodzących, w tym Rosji, Indii czy Ameryki Południowej, ale również realizujący zadania w globalnych zespołach, złożonych z kilkudziesięciu pracowników. Mimo rozwoju i rosnącej popularności zarządzania wirtualnego, niezbędne jest rzadsze niż kiedyś, ale nadal regularne odwiedzanie zespołów Xerox poza granicami Polski. Nic bowiem nie zastąpi kontaktu twarzą w twarz – podsumowuje Sebastian Gerstmann.

Managerowie, specjaliści jak i pracownicy rozpoczynający karierę w sektorze nowoczesnych usług biznesowych – wszyscy oni tworzą międzynarodową sieć współpracy. Za dobry przykład może służyć Centrum Biznesowe Shell w Krakowie. Jest to jedno z 6 centrów odpowiedzialnych za obsługę procesów biznesowych koncernu na świecie. Zatrudnieni w nim specjaliści mają możliwość kontaktu z pracownikami i kontrahentami firmy z wielu krajów i kręgów kulturowych. Jak podkreśla Piotr Dziwok, Dyrektor Generalny Shell Business Service Centre w Krakowie, Prezes Zarządu Shell Polska, Wiceprezes ABSL ds. Employer Branding, możliwość funkcjonowania w wysoce zróżnicowanym, międzynarodowym środowisku pracy jest jednym z czynników, które sprawiają, że praca w branży nowoczesnych usług biznesowych jest szczególnie atrakcyjna dla osób otwartych na świat i nowe doświadczenia.

- Firmy z branży nowoczesnych usług dla biznesu to szczególnie cenieni pracodawcy dla młodych, ambitnych i mobilnych ludzi, chcących budować międzynarodowe kariery zawodowe. Praca w centrach outsourcingowych daje im na to realną szansę – tłumaczy Piotr Dziwok. - Pracownicy sektora już pierwszego dnia pracy stają się częścią międzynarodowych zespołów projektowych – dodaje.

Na wyższych szczeblach kariery zawodowej naturalną częścią pracy stają się regularne podróże służbowe do centrali firm lub do siedzib ich klientów. W wielu firmach specjaliści wyjeżdżają nawet na kilkunastomiesięczne zagraniczne kontrakty. Coraz częściej to właśnie polscy specjaliści sterują internacjonalnymi zespołami specjalistów – zarówno w zagranicznych centralach, jak i w polskich jednostkach.

- Rosnąca grupa polskich menadżerów Shell wykonuje zadania w globalnych strukturach firmy. To oznacza, że kierują pracą osób zlokalizowanych w różnych częściach świata i choć fizycznie przebywają w naszym centrum, tak naprawdę ich zadania nie są związane z konkretnym miejscem i nie mają granic – mówi Piotr Dziwok.

Praca we współczesnych biurach nie kojarzy się już z nudnymi, stacjonarnymi zadaniami. Rozwijająca się nowa, dynamiczna branża usług biznesowych otwiera ambitnym finansistom, księgowym, informatykom i innym specjalistom okno na świat.

(źr. Linkelders/red. bt)