Częstym procederem na samochodach osobowych w celu obejścia przepisów prawa w zakresie podatku akcyzowego było ich mniej lub bardziej profesjonalne przerobienie na samochód „ciężarowy”. Oznaczało to: wyjęcie popielniczek z tylnych boczków, zmianę szyb na zaślepkę oraz wyjęcie foteli i zastąpienie ich przysłowiową „paką”. Często bywało tak, że wymontowane elementy samochodu osobowego przyjeżdżały na teren kraju innym transportem i oczywiście nierzadko zdarzało się, że dokonywana była zmiana odwrócona.
Samochody klasy premium – takich marek, jak BMW, Porsche, czy Mercedes i inne – korzystały z takiego obejścia prawa, uszczuplając budżet państwa na 18,6% od wartości wolnorynkowej samochodu osobowego, czyli o wartość podatku akcyzowego. W tym miejscu należy podkreślić, iż Polska jest jedynym krajem Unii Europejskiej, w którym nałożony został podatek akcyzowy na samochody osobowe.
Ustalenie zastosowania auta uzależnione jest od jego kodu taryfy celnej, aby należny był podatek akcyzowy. Niemniej jednak samochody muszą spełniać szereg innych przepisów, takich jak ustawa o ruchu drogowym. Podstawą taryfikacji, czyli ustalania kodu taryfy celnej w przypadku towarów finalnie gotowych jest przeznaczenie tego towaru, przy zachowaniu pozostałych przepisów prawa.
Z dniem 1. lipca 2021 roku wejdą w życie przepisy nowelizujące podatek akcyzowy w zakresie przywożonych aut, które zostały przerobione lub samochodów osobowych, w których wykonano przeróbki na terenie kraju. Zobowiązaną do uiszczenia podatku akcyzowego od takich aut będzie nie tylko osoba sprowadzająca lub przerabiająca samochód, ale również posiadacz pojazdu. W przypadku braku konieczności zapłaty podatku akcyzowego trzeba będzie uzyskać od właściwego naczelnika urzędu skarbowego dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy. Dokument taki uzyskuje się na wniosek zainteresowanego podmiotu, na terytorium kraju, w którym dokonano na samochodzie zmian konstrukcyjnych, modyfikujących rodzaj danego pojazdu na samochód ciężarowy lub specjalny, o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t. Do wniosku załączyć trzeba będzie dokumenty dotyczące samochodu, w szczególności fotografie, plany, schematy, katalogi, informacje od producenta lub inne dostępne dokumenty, umożliwiające organowi podatkowemu wydanie dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju.
(Autor: dr Izabella Tymińska, ekspert celny)