Zgodnie z ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są nie tylko pracownicy, lecz również członkowie ich rodzin, emeryci i renciści, o ile w regulaminie ZFŚS pracodawca przyznał im prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu. Jak to opodatkować? A jak to opodatkować?
Przyjmijmy, iż u danego pracodawcy prawo do skorzystanie z określonych rodzajów świadczeń zostało przyznane również emerytom. Powstaje zatem pytanie, czy wartość tych świadczeń będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a jeżeli tak to na jakich zasadach.
Zwolnienie podatkowe
Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PDOF) wolne od podatku dochodowego są świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.
Z powołanego powyżej przepisu wynika, iż zwolnienie świadczeń otrzymywanych przez emerytów i rencistów ma szeroki zakres. Dotyczy ono bowiem wszystkich świadczeń otrzymywanych w związku z uprzednio łączącym emeryta stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracą nakładczą i spółdzielczym stosunkiem pracy. Jak czytamy w piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15.04.2011r., sygn. IBPBII/1/415-128/11/BJ odnośnie zasad stosowania powyższego zwolnienie: Ważne jest, aby beneficjentem świadczenia była osoba, która posiada status emeryta lub rencisty oraz, aby udzielone tym osobom świadczenie wynikało z uprzednio łączącego ich stosunku służbowego, czy stosunku pracy (stosunków pokrewnych).
Z powyższego wynika, iż o ile zapewnienie emerytom danego świadczenia jest świadczeniem wynikającym ze stosunku pracy, wówczas zapewnienie tego świadczenia byłemu pracownikowi będzie objęte powyższym zwolnieniem. Dane świadczenie powinno być widziane jako związane z uprzednio istniejącym stosunkiem pracy, jeżeli do jego zapewnienia pracodawca zobowiązał się w umowie o pracę lub w wewnętrznych regulaminach regulujących stosunki pomiędzy pracownikami a pracodawcą.
Dodatkowo wskazać należy, iż dla prawa zastosowania powyższego zwolnienia istotne jest by dane świadczenie wynikało z istniejącego uprzednio stosunku pracy (czyli zostało przyznane ze względu na to, że określona osoba uprzednio była pracownikiem przedsiębiorstwa), nie ma zaś znaczenia czy zostało przyznane mocą Regulaminu ZFŚS czy też innych regulaminów obowiązujących u pracodawcy. Dla prawa zastosowania analizowanego zwolnienia bez znaczenia pozostaje również źródło finansowania danych świadczeń tj. środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych czy też środki obrotowe pracodawcy. Decydującym kryterium jest bowiem powiązanie świadczenia ze stosunkiem pracy.
Gdy świadczenie przekracza kwotę zwolnienia
W sytuacji, gdyby wartość świadczeń przyznanych byłemu pracownikowi w danym roku podatkowym przekroczyła kwotę wolną od podatku (tj. kwotę 2.280 zł), przedsiębiorstwo jako płatnik będzie obowiązane pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w stawce 10proc. należności (por. art. 30 ust. 1 pkt 4 w połączeniu z art. 41 ust. 4 ustawy o PDOF). Podatek pobiera się od nadwyżki ponad kwotę objętą zwolnieniem. Jednocześnie jeżeli przedmiotem świadczeń nie są pieniądze podatnik (tj. emeryt) jest obowiązany wpłacić kwotę należnego zryczałtowanego podatku dochodowego przed udostępnieniem świadczenia (art. 41 ust. 7 pkt 2 ustawy o PDOF). Stosownie do treści art. 42 ust. 1 ustawy o PDOF, przedsiębiorstwo powinno przekazać kwoty pobranego zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Wysokość pobranego podatku z świadczeń przyznanych emerytom (byłym pracownikom) przedsiębiorstwo powinno wykazać w deklaracji PIT-8AR, którą składa się w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym do właściwego dla przedsiębiorstwa urzędu skarbowego.
Wartość świadczeń przyznanych byłemu pracownikowi korzysta ze zwolnienie do kwoty 2.280 zł rocznie. Przyznane świadczenia przekraczające ten limit podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w stawce 10proc.
Autor: Agnieszka Sakowska konsultant podatkowy