Dzisiaj opublikowaliśmy omówienie raportu Najwyższej Izby Kontroli o funkcjonowaniu elektronicznego systemu poboru opłat viaTOLL. Oprócz podstawowej tezy raportu, co do której wszyscy zainteresowani są zgodni, że „zlikwidowano nieefektywny system winietowy i uzyskano zaplanowane przychody oraz stworzono warunki do wdrożenia Europejskiej Usługi Opłaty Elektronicznej", pozostałe tezy raportu NIK wywołały reakcję resortu transportu i spółki Kapsch Telematic Services, która system stworzyła i realizuje w ramach viaTOLL.
Podstawowy zarzut sformułowany w raporcie, jest taki, że wiele bramownic wykonano z materiałów nie spełniających norm i mogą one stawić zagrożenie dla kierujących.
Ministerstwo transportu twierdzi, że w trakcie kontroli kontrolerom Najwyższej Izby Kontroli zostały przedstawiane dokumenty i wyjaśnienia, które nie dają podstaw do formułowania zarzutu nieprawidłowości. Resort odniósł się także do przedstawionego wystąpienia pokontrolnego, a także zgłosił zastrzeżenia, które niestety nie zostały uwzględnione. Ale przyznaje jednocześnie, że „w maju 2012 GINB otrzymał informacje od Niemieckiego Instytutu Techniki Budowlanej, że na teren Polski mogły trafić kształtowniki metalowe produkcji chińskiej, sprowadzone przez włoskiego importera, nie spełniające deklarowanych właściwości. Podjęto działania sprawdzające, w celu ustalenia czy i ewentualnie gdzie te wyroby zostały zastosowane. Stwierdzono, że mogły być zastosowane w bramownicach na terenie woj. śląskiego, małopolskiego i wielkopolskiego”.
Czyli potwierdza słuszność zarzutów NIK, dodając, że być może doszło do sfałszowania niemieckich deklaracji zgodności. Jednocześnie resort uspokaja, że wojewódzcy Inspektorzy Nadzoru Budowlanego w Katowicach, Krakowie i Poznaniu po przeprowadzeniu kontroli nie stwierdzili stanu zagrożenia życia i zdrowia i dlatego żadna z bramownic nie została wyłączona z użytkowania.
Odnośnie drugiego zarzutu, o którym było głośno już długo wcześniej, dotyczącego przypadków wielokrotnego karania kierowców z powodu nieuiszczenia opłat - resort transportu stoi na stanowisku, że całkowite wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych w zakresie stosowania art. 13k ust. 1 ustawy o drogach publicznych, w tym interpretacji pojęcia „przejazdu drogą krajową”, może nastąpić tylko i wyłącznie poprzez zmianę obowiązujących przepisów regulujących zasady karania użytkowników naruszających obowiązek uiszczania opłaty elektronicznej. Ministerstwo transportu przypomina, że - 27 września br. do laski marszałkowskiej wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, w którym przewidziano między innymi wprowadzenie zasady, że za poszczególne naruszenia obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej popełnione w trakcie danej doby nie będzie mogła zostać nałożona więcej niż jedna kara pieniężna, niezależnie od liczby tych naruszeń.
Na zarzut braku jednolitego systemu poboru opłat na drogach budowanych w systemie koncesyjnym, gdzie opłaty są nadal pobierane w sposób manualny, resort ponownie zwraca uwagę na funkcjonującą w Polsce zasadę poszanowania zawartych umów cywilnoprawnych. W tym kontekście wyjaśnić należy, że koncepcja budowy i eksploatacji autostrad płatnych przez spółki koncesyjne wprowadzona została przepisami ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych (Dz. U. Nr 127, poz. 627).
Trwają rozmowy z koncesjonariuszami tych odcinków autostrad, mające na celu umożliwienie wdrożenia interoperacyjności systemów poboru opłat funkcjonujących na autostradach zarządzanych przez GDDKiA i koncesjonariuszy na zasadzie dobrowolnego udziału zainteresowanych podmiotów, o czym zostali poinformowani kontrolerzy NIK. Z kolei Kapsch Telematic Services w związku z informacją o możliwości sfałszowania części dokumentacji certyfikatów jakościowych dla kształtowników zamkniętych 400x400x8, znajdujących się na jednym ze składów w Niemczech, z których wykonano część bramownic systemu, zlecił weryfikację dokumentów importowych oraz badanie samych kształtowników. Ale spółka twierdzi, że pełną dokumentację odbiorową, certyfikaty producenta i eksportera oraz wyniki dodatkowych badań kształtowników w lutym br. zostały przekazane Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.
Jednocześnie spółka zwraca uwagę, że nie może odnieść się do zarzutu odnośnie kar, jak i na zasad ich nakładania oraz wysokości - ponieważ, jako operator systemu nie ma na to wypływu. Kwestie te należą do kompetencji legislatora i organów administracji, które je tak opracowały.
Spółka dodaje, że od 2011 roku system viaTOLL podlegał szeregowi kontroli, w tym także ze strony Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, które także nie wykazały żadnych nieprawidłowości.
(rak/źródło:MTBiGM/Kapsch)