Polski Ład wprowadza grupy VAT, które będzie można zawiązywać od 1 stycznia 2023 roku, a nie – jak to miało być pierwotnie – od 1 lipca bieżącego roku. Po poprawkach senackich ustawa ponownie trafia do Sejmu. Czym są grupy VAT i jakie korzyści lub ryzyka niosą dla przedsiębiorców? Grupę VAT będą mogły utworzyć podmioty, które mają ze sobą jednocześnie powiązania o charakterze finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym. Obowiązki związane z rozliczaniem podatku VAT takiej grupy przejmie przedstawiciel.
Kto może stworzyć grupę VAT?
Mogą być to podmioty powiązane ze sobą:
• finansowo – jeden z nich ma bezpośredni udział ponad 50% w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku każdego z pozostałych członków grupy;
• ekonomicznie – przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub rodzaje działalności prowadzonej przez nich uzupełniają się i są współzależne, lub jeden członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie;
• organizacyjnie – członkowie grupy prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem lub organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu. Mogą to być również podmioty posiadające siedzibę na terytorium polski lub podmioty zagraniczne posiadające w Polsce oddziały, prowadzące działalność na terytorium Polski.
Warunki utworzenia grupy VAT
Do powstania grupy VAT konieczne jest zawarcie umowy o jej utworzeniu w formie pisemnej. Musi ona zawierać co najmniej:
• nazwę grupy VAT z dodatkowym oznaczeniem „grupa VAT” lub „GV”;
• dane identyfikacyjne podatników tworzących grupę VAT, w tym dane dotyczące oddziału w przypadku podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju oraz wysokość kapitału zakładowego każdego z tych podatników;
• wskazanie przedstawiciela grupy VAT wyznaczonego spośród jej członków;
• dane identyfikacyjne udziałowców (akcjonariuszy) i wysokości ich udziału w kapitale zakładowym podatników tworzących grupę, posiadających co najmniej 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników.
Samego zgłoszenia grupa VAT dokonuje za pośrednictwem VAT-R, do którego dołącza umowę powołania grupy. Po zarejestrowaniu następuje wykreślenie członków grupy z rejestru podatników VAT. Jednocześnie w wykazie podatników czynnych VAT znajdą się dane grupy VAT. Umowa jest zawierana na co najmniej 3 lata, z możliwością przedłużenia na 30 dni przed terminem jej wygaśnięcia. Wówczas należy dopełnić formalności przedstawienia nowej umowy.
Korzyści z wprowadzenia Grupy VAT
W mojej opinii możliwość wspólnego rozliczenia podatku VAT przez całą grupę jest krokiem w dobrym kierunku. Grupa będzie traktowana jako jeden podatnik, jej wewnętrzne transakcje nie będą podlegały opodatkowaniu, fakturowaniu czy mechanizmowi podzielonej płatności.
Grupa będzie składać jedną wspólną deklarację VAT oraz posiadać jeden rachunek bankowy do obsługi zwrotów VAT i przyjmowania płatności. Dzięki temu członkowie grupy będą mieli mniej pracy związanej z rozliczaniem podatku od towarów i usług.
Ryzyka grupy VAT
Członkowie grupy będą ponosili solidarną odpowiedzialność za jej zobowiązania nie tylko w czasie, kiedy posiada ona status podatnika VAT, ale także po jego utracie. Przepisy wprowadzają też konieczność ustalania proporcji odliczenia VAT w trakcie trwania grupy. Powinna ona bazować na udziale w czynnościach opodatkowanych i nieopodatkowanych każdego z podmiotów wchodzących w skład grupy oddzielnie.
Dodatkowo sprawę może komplikować to, że w pewnych sytuacjach grupa może być zobowiązana do ustalenia dodatkowej proporcji dla całej grupy VAT. Wspominany brak opodatkowania transakcji między podmiotami wchodzącymi w skład grupy nie oznacza, że mogą one nie ewidencjonować tych transakcji. Wręcz przeciwnie: grupa musi prowadzić ewidencję transakcji zachodzących także wewnątrz niej.
(autor: Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy w firmie inFakt)
