Doradca do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych (ang. DGSA – Dangerous Goods Safety Adviser), to pełna nazwa dość specyficznego zawodu, który należy do grupy zawodów regulowanych, tzn. takich na którego wykonywanie potrzebne są zezwolenia lub spełnienie określonych wymogów prawnych. Osoba pracująca na tym stanowisku odpowiada za sprawy związane z przewozem drogowym towarów niebezpiecznych, a co za tym idzie powinna wykazywać się również ogólną wiedzą z zakresu transportu i logistyki.
Jak zostać doradcą ADR?
Aby zostać doradcą ADR należy uzyskać świadectwo doradcy. Świadectwo może uzyskać osoba, która posiada wykształcenie wyższe, nie była skazana za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu oraz bezpieczeństwu powszechnemu. Konieczne jest także ukończenie kursu na doradcę a następnie złożenie z wynikiem pozytywnym egzaminu państwowego przed komisją egzaminacyjną działającą przy Dyrektorze Transportowego Dozoru Technicznego, nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia ukończenia kursu.
Kto powinien wyznaczyć doradcę ADR i jakie są jego obowiązki?
Zgodnie z przepisami umowy ADR (1.8.3.1) oraz art. 15 ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych każde przedsiębiorstwo, które dokonuje przewozu towarów niebezpiecznych oraz związanych z nim czynności pakowania, załadunku, napełniania lub rozładunku, powinno wyznaczyć jednego lub więcej doradców do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych, odpowiedzialnego za wspieranie działań zapobiegających zagrożeniom związanym z tym transportem. Kary za niedopełnienie tego ustawowego obowiązku są dość wysokie i chyba nie warto ryzykować.
Wyznaczenie doradcy może odbyć się w formie umowy o pracę, umowy o współpracy, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług lub w innych dozwolonych przez przepisy prawa formach.
Obowiązki doradcy określone są w międzynarodowej umowie ADR oraz w przepisach krajowych. Głównym zadaniem doradcy, przy zachowaniu odpowiedzialności kierującego przedsiębiorstwem, jest dążenie, poprzez stosowanie wszystkich niezbędnych środków i działań oraz w granicach określonych zakresem działalności przedsiębiorstwa, do ułatwienia prowadzenia tej działalności zgodnie z odpowiednimi wymaganiami i w możliwie najbezpieczniejszy sposób.
Do zadań doradcy należy m.in.:
• szkolenie pracowników przedsiębiorstwa w zakresie zmian przepisów o transporcie towarów niebezpiecznych
• śledzenie zgodności z wymaganiami dotyczącymi przewozu towarów niebezpiecznych oraz doradzanie przedsiębiorstwu w tym zakresie
• przygotowywanie rocznego sprawozdania z działalności przedsiębiorstwa w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych dla kierownictwa oraz dla władz
• śledzenie praktyk przedsiębiorstwa w zakresie uwzględniania wymagań specjalnych związanych z przewożonym towarem w przypadku zakupu środków transportu
• prowadzenie dochodzeń oraz, jeśli ma to zastosowanie w konkretnym przypadku, przygotowywanie sprawozdań na temat poważnych wypadków, awarii lub poważnych naruszeń przepisów podczas przewozu lub związanych z nim czynności
• śledzenie praktyk przedsiębiorstwa i doradzanie w zakresie wymagań specjalnych odnoszących się do przewozu towarów niebezpiecznych przy wyborze podwykonawców oraz partnerów
• sprawdzanie czy pracownicy zaangażowani w przewóz (np. magazynierzy, spedytorzy, kierowcy, pracownicy pakujący towar, itp.) otrzymali szczegółowe procedury postępowania i instrukcje
• wprowadzenie procedur kontrolnych służących sprawdzeniu czy środek transportu zaopatrzony jest w wymagane dokumenty, sprzęt awaryjny zgodnie z obowiązującymi przepisami
• sprawdzenie czy istnieje plan ochrony, jeśli jest wymagany
Doradca może także pomagać przedsiębiorstwom w następujących czynnościach:
• doborze i oznakowaniu opakowań w zależności od rodzaju towaru niebezpiecznego
• sporządzaniu zgodnych z przepisami dokumentów transportowych
• sprawdzaniu możliwości stosowania zwolnień lub częściowych wyłączeń spod przepisów ADR
• sporządzenie planu ochrony
• innych specyficznych czynnościach związanych z przepisami umowy ADR w zależności od specyfiki przedsiębiorstwa
• przeprowadzać szkolenia kierowców, którzy po zdaniu egzaminu państwowego nabywają uprawnienia do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych.
Generalnie należy podkreślić, że funkcja doradcy w przedsiębiorstwie nie jest kolejną jednostką kontrolującą tego przedsiębiorcę, lecz jest to funkcja mająca na celu uchronienie przedsiębiorcy przed nieświadomym narażeniem się na kłopoty wynikające z niedopełnienia obowiązków wynikających z ustawy oraz Umowy ADR.
Egzamin na doradcę ADR
Egzamin na doradcę ADR jest egzaminem państwowym zdawanym przed komisją powołaną przez Transportowy Dozór Techniczny. Egzamin ma za zadanie sprawdzić znajomość przepisów krajowych oraz umów międzynarodowych dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych. Składa się z dwóch części: ogólnej i specjalistycznej. Po zdaniu egzaminu uzyskane świadectwo doradcy ważne jest przez 5 lat. Potem należy świadectwo recertyfikować.
Uprawnienia doradcy zdobyte w Polsce są ważne w każdym kraju należącym do Umowy europejskiej ADR. Można więc śmiało powiedzieć, ze jest to zawód międzynarodowy.
Opracowała: Anna Witkowska, doradca ADR w firmie ADR-info.pl