Przedsiębiorcy inwestujący w nabycie nowej, innowacyjnej technologii mogą skorzystać z ulgi przewidzianej na ten cel przepisami ustaw podatkowych. Jakie warunki muszą być zatem spełnione, by podatnik mógł skorzystać z tego odliczenia?
Zasady korzystania z tzw. ulgi na nowe technologie zostały określone w art. 18b ustawy o PDOP (art. 26c ustawy o PDOF). Powyższa ulga polega na możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowych technologii, przy czym nie przysługuje ona podatnikowi, jeżeli w roku podatkowym lub roku poprzedzającym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia.
Należy również zwrócić uwagę, iż przepisy regulujące warunki skorzystania z ulgi pozwalają na odstąpienie od zasady wynikającej z art. 16 ust. 1 pkt 48 (art. 23 ust. 1 pkt 45). Oznacza to, że z tytułu tych samych wydatków na nabycie nowej technologii podatnik może korzystać zarówno z prawa do odliczenia, jak i zaliczyć w koszty uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od tej technologii obliczane od pełnej kwoty poniesionych na ten cel wydatków.
Pojęcie ”nowych technologii”
Za nowe technologie uważa się wiedzę technologiczną w postaci wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyniki badań i prac rozwojowych, która umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług i która nie jest stosowana na świecie przez okres dłuższy niż ostatnich 5 lat, co potwierdza opinia niezależnej od podatnika jednostki naukowej w rozumieniu ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki.
Podkreślić należy, iż jednym ze znamion definicji nowych technologii jest umożliwianie wytwarzania nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług. Co więcej, technologia nie może być stosowana na świecie przez okres dłuższy niż ostatnich 5 lat, co powinno być potwierdzone przez jednostki naukowe - prowadzące w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe, Jednostkami tymi są:
a) podstawowe jednostki organizacyjne uczelni w rozumieniu statutów tych uczelni,
b) placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk,
c) jednostki badawczo-rozwojowe,
d) międzynarodowe instytuty naukowe utworzone na podstawie odrębnych przepisów,
e) jednostki organizacyjne posiadające status jednostki badawczo-rozwojowej,
f) Polską Akademię Umiejętności,
g) inne jednostki organizacyjne, niewymienione w lit. a-f, posiadające osobowość prawną i siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przedsiębiorcy posiadający status centrum badawczo-rozwojowego nadawany na podstawie przepisów o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej.
Dla celów skorzystania z ulgi na nowe technologie obydwie przesłanki – (1) przydatność "produkcyjna" technologii (umożliwia wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług), oraz (2) innowacyjny charakter technologii (wykorzystywana nie dłużej niż 5 lat) muszą zostać spełnione kumulatywnie. Okoliczność spełnienia tych dwóch przesłanek powinna zostać potwierdzona opinią niezależnej od podatnika jednostki naukowej w rozumieniu ustawy z 30.4.2010 r. o zasadach finansowania nauki (Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz., red. dr Janusz Marciniuk, Rok wydania: 2011, Wydawnictwo: C.H.Beck, Wydanie: 11).
Przepisy ustawy nie rozstrzygają formy tej opinii. Zgodnie z przyjętym w doktrynie poglądem posiadanie przez podatnika kserokopii bądź odpisu opinii odpowiedniej treści wydanej przykładowo dla producenta oprogramowania komputerowego przez odpowiednią jednostkę będzie spełniało warunek potwierdzenia innowacyjności danej technologii. Opinia ta nie musi być sporządzona na indywidualne zlecenie podatnika (por. pismo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 09.03.2011r. ,sygn. IBPBI/2/423-1830/10/JD).
Jaki wydatek może być uznany za poniesiony na nabycie nowej technologii
Podkreślenia wymaga, iż nową technologią są jedynie wartości niematerialne i prawne, które umożliwiają wytwarzanie lub udoskonalanie wyrobów lub usług. Aczkolwiek w doktrynie istnieją wątpliwości, czy licencja na oprogramowanie komputerowe wykorzystywane w wielu obszarach przedsiębiorstwa może stanowić nową technologię, to organy podatkowe rozstrzygają tą kwestią na korzyść podatników. Jak wynika z pisma Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12.04.2011r., sygn. IPPB5/423-60/11-2/AM) nową technologię może stanowić licencja na oprogramowanie SAP, które funkcjonuje w kilku obszarach funkcjonalnych: finanse, controling, dystrybucja i logistyka, gospodarka magazynowa oraz produkcja, które przyczyni się do zmiany jakości funkcjonowania podatnika poprzez poprawie szybkości obsługi klienta, umożliwieniu spełnienia wymagań stawianych podatnikowi przez klientów, zaś podatnik posiada opinię wydaną przez stosowną jednostkę potwierdzającą innowacyjność nabytego oprogramowania.
Jednocześnie w orzecznictwie organów podatkowych został wyrażony pogląd, zgodnie, z którym zakup wiedzy technologicznej usprawniającej procesy gospodarcze w przedsiębiorstwie, lecz nie mającej wpływu na produkt także może stanowić wydatek na zakup nowych technologii (por. pismo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28.09.2010r., sygn. ILPB4/423-74/10-2/MC).
W świetle analizy pismo organów podatkowych zauważa się, iż nową technologię mogą stanowić również narzędzia technologiczne mające pośredni wpływ na udoskonalenie procesów gospodarczych i produkcyjnych w przedsiębiorstwie (np. system typu ERP – Planowania Zasobów Przedsiębiorstwa), mimo że ich wykorzystanie nie prowadzi do zmiany produktu. Ważne jest, by system taki wnosił istotny wkład w rozwój przedsiębiorstwa i przyczyniał się do wzrostu innowacyjności oraz konkurencyjności przedsiębiorstwa, co jest potwierdzone opinią niezależnej jednostki naukowej (por. pismo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 23.07.2009r., sygn. ILPB3/423-328/09-4/HS).
Wysokość ulgi
Podstawą ustalenia wielkości odliczenia jest kwota wydatków:
1) poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii;
2) uwzględnionych w wartości początkowej;
3) w części, w jakiej została zapłacona w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub w roku następującym po tym roku, oraz
4) w której nie została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Warunki te mają być spełnione łącznie. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki, przy czym przedpłaty (zadatki) poniesione na nowe technologie w roku poprzedzającym rok, w którym została ona wprowadzona do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uznaje się za poniesione w roku jej wprowadzenia do tej ewidencji (por. art. 18b ust. 5 ustawy o PDOP; art. 26c ust. 5 ustawy o PDOF).
Podsumowując, warunki stawiane przez ustawę dla zastosowania ulgi są liczne, jednakże jej wysokość (połowa wydatków poniesionych na nabycie nowej technologii) powinna zachęcić przedsiębiorców do starania się o prawo do jej zastosowania.
Autorzy: Agnieszka Sakowska, Waldemar Knap z ECDDP Sp. z o.o
