Aż 94 proc. mikroprzedsiębiorców deklarowało, że wprowadzone w 2018 roku zmiany prawne nie wywarły wpływu na prowadzenie przez nich działalności gospodarczej. Czy zatem nowe rozwiązania dostępne od 2019 roku, takie jak ZUS od przychodu lub rozliczanie wynagrodzenia współmałżonka w kosztach działalności, ułatwią życie polskim przedsiębiorcom? Badanie przeprowadziła firma inFakt.
Najwięcej przedsiębiorców, którzy wzięli udział w badaniu przeprowadzonym przez inFakt, pozytywnie ocenia wprowadzenie możliwości wyliczania składek ZUS w zależności od przychodu oraz uwzględnienie wynagrodzenia małżonka w kosztach działalności gospodarczej. Trzeba jednak pamiętać, że ZUS od przychodu nie jest rozwiązaniem adresowanym do wszystkich. Ustawodawca zastosował sporo wykluczeń, jak np. limit przychodu 63 tys. zł netto w skali roku czy limit czasu prowadzenia działalności (ze składek od przychodu mogą skorzystać jedynie osoby, które w roku wcześniejszym prowadziły działalność przynajmniej przez 60 dni; poza tym przelicza się go proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia działalności w ciągu roku, jeśli była ona prowadzona tylko przez pewien czas).
Kolejna dobrze oceniana nowość dotyczy wynagrodzeń członków rodziny. Mianowicie od 2019 r. można w kosztach działalności rozliczyć wynagrodzenie małżonka i małoletnich dzieci. Do tej pory nie było to możliwe. Ustawodawca wskazał, że wynagrodzenie musi być wypłacone i otrzymywane na podstawie np. umowy o pracę lub zlecenie, w której określona jest jego wysokość. Jeśli wynagrodzenie nie zostanie wypłacone, to przedsiębiorca nie będzie mógł tego kosztu rozliczyć. Co ważne, ustawodawca nie wskazał, w jaki sposób ma być wypłacane. Można zatem małżonkowi wypłatę przekazać na konto lub do rąk własnych – przy czym przy wypłacie gotówkowej należy mieć potwierdzenie odebrania środków np. podpis pracownika – małżonka na liście płac.
Elektroniczna dokumentacja pracownicza
Co piąty badany uznał, że korzystną zmianą jest możliwość prowadzenia elektronicznej dokumentacji pracowniczej, w tym akt pracowniczych. Jest to zmiana, która ma na celu głównie ograniczenie kosztów pracy. Do tej pory pracodawcy musieli bowiem gromadzić znaczne ilości papierowych dokumentów w zabezpieczonych biurach lub archiwach, co generowało dodatkowe koszty działalności. W dodatku według nowych przepisów można będzie skrócić czas przechowywania tych dokumentów z 50 do 10 lat. Będzie to możliwe w przypadku pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy od 1 stycznia 1999 r. do 31.12.2018 włącznie. Warunkiem skrócenia okresu przechowywania jest dostarczenie do ZUS dwóch dokumentów: ZUS OSW oraz ZUS RIA. W przypadku pracowników zatrudnionych od 1 stycznia 2019 r. z automatu będzie obowiązywał dziesięcioletni okres.
Jednorazowe rozliczenie straty
Od 2019 r. istnieje możliwość jednorazowego rozliczenia straty, której wartość nie przekracza 5 mln złotych. Opcja ta będzie dostępna dla strat wygenerowanych od 2019 r, co oznacza że straty z lat poprzednich będą rozliczane na dotychczasowych warunkach – minimum przez 2 lata, maksymalnie przez 5 lat. Jeśli podatnik w 2019 r. wygeneruje stratę w wysokości 6 mln, to w 2020 r. będzie mógł rozliczyć maksymalnie stratę w wysokości 5 mln. Pozostała kwota (1 mln) podlega rozliczeniu w pozostałych latach – minimalnie dwóch (50 proc.), a maksymalnie w ciągu pięcioletniego okresu. Wśród pięciu najlepiej ocenianych zmian znalazły się także nowe regulacje dotyczące rozliczania kryptowalut w działalności gospodarczej (7 proc.), jednak więcej przedsiębiorców wskazało je jako jedną ze zmian najgorszych (11 proc.).
- Warto też zauważyć, że prawie co piąty przedsiębiorca ankietowany przez inFakt żadnej z nowości prawnych nie ocenił pozytywnie. Najwięcej negatywnych emocji wśród przedsiębiorców wzbudziły zmiany dotyczące rozliczania pojazdów w działalności gospodarczej. Krytyce została poddana przede wszystkim zmiana limitu amortyzacji przy pojazdach osobowych (39 proc.). – Jest to dość zaskakująca opinia, bo od 2019 r. ten limit został podniesiony z 20 tys. EUR do 150 tys. zł i z pewnością jest to korzystna zmiana dla podatników, którzy pojazdy amortyzują lub będą amortyzować – komentuje Aneta Socha-Jaworska, ekspert kadrowo-podatkowy w firmie inFakt. – W mojej opinii niezadowolenie podatników wynika z generalnej zmiany sposobu rozliczania kosztów pojazdów. Podatnicy skupili się przede wszystkim na kwestii ograniczenia rozliczania kosztów pojazdów. Od 2019 r. większość podatników może rozliczyć 75 proc. kosztów związanych z pojazdem. Jeszcze mniej, bo 20 proc. kosztów pojazdu mogą rozliczać osoby, które użytkują własne pojazdy prywatne do celów działalności.
Ponadto przedsiębiorcy byli szczególnie krytyczni wobec zmian dotyczących rozliczania leasingu pojazdów w PIT (36 proc.) oraz kilometrówki (33 proc.). Wyniki badania pokazują również, że wiele kontrowersji budzi temat ZUS od przychodu. Z jednej strony jest to ten przepis, który przedsiębiorcy oceniają najlepiej, z drugiej strony istnieje spora grupa (21 proc.), która ma o nim negatywne zdanie.
– ZUS od przychodu został zaprezentowany jako doskonałe rozwiązanie dla zarabiających mniej. Pewnym rozczarowaniem dla przedsiębiorców były ograniczenia i dezinformacja, np. w zakresie wolnych zawodów, twórców i artystów – wyjaśnia Aneta Socha-Jaworska. – Według mnie przedsiębiorcy w tym rozwiązaniu upatrują oszczędności, bo składki mogą faktycznie być sporo niższe. W wielu przypadkach pozwoli to na zachowanie płynności finansowej firmy i to może być przez nich dobrze oceniane. Z drugiej zaś strony stresujące było to, że przerejestrowania w ZUS, aby opłacać składki od przychodu, trzeba było dokonać w terminie nieprzekraczalnym do 8 stycznia. Dla przedsiębiorców prowadzących działalność przez część roku nie lada wyzwaniem było też wyliczenie proporcjonalnego limitu przychodów.
Rozliczanie kryptowalut
Jak się okazuje, również rozliczanie przychodów z kryptowalut w działalności gospodarczej wzbudza wśród przedsiębiorców kontrowersje. Od 2019 roku przychody uzyskane z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej będą zaliczane do źródła przychodów z kapitałów pieniężnych. Oznacza to, że przedsiębiorcy nie będą mogli rozliczać transakcji związanych z kryptowalutami w działalności gospodarczej. Przychody będzie trzeba wykazać w składanym zeznaniu rocznym PIT-38, którego termin złożenia mija 30 kwietnia. Z kolei przedsiębiorca, który w 2018 roku wygenerował stratę z kryptowalut w działalności gospodarczej, nie będzie miał prawa do rozliczenia straty w źródle „Kapitały pieniężne”. Oznacza to, że kryptowalut nabytych do końca 2018 roku, sprzedanych w 2019 roku, nie będzie można rozliczyć w kosztach.
Brak przewidywalności w 2019 roku
Warto zauważyć, że 28 proc. badanych przedsiębiorców stwierdziło, że nie zna żadnej z planowanych w bieżącym roku zmian. – Przedsiębiorcy koncentrują się na prowadzeniu biznesu, a te wyniki pokazują raczej, że kwestie podatkowe pozostawiają swoim księgowym – zauważa Joanna Swatowska-Rybak z firmy inFakt, kierownik badania. Wciąż zmieniające się prawo i konieczność nadążania za nowymi regulacjami jest uważane za jedno z największych obciążeń w prowadzeniu biznesu w Polsce. Deklarowało tak 44 proc. przedsiębiorców. Wygląda więc na to, że przedsiębiorcy potrzebują nie tylko dobrego prawa, ale również stabilizacji.
O badaniu: badanie zostało przeprowadzone przez firmę inFakt od 18 stycznia do 2 lutego 2019 metodą CAWI (Computer Web Assisted Interviews) na reprezentatywnej grupie 673 przedsiębiorców z całej Polski.
(źr. inFakt)
