Sezonowe szczyty sprzedażowe, jak Black Friday czy dostawy świąteczne, dla branży retail są dużym wyzwaniem. Poprzeczkę podnosi wzrost popytu w połączeniu z coraz większymi oczekiwaniami klientów i presją szybkiej realizacji dostaw. Tu wsparciem są operatorzy logistyczni, którzy dzięki wdrożeniu odpowiednich strategii, w oparciu o nowe technologie i AI w zarządzaniu zapasami, zasobami ludzkimi, transportem i zrównoważonym rozwojem, zapewniają ciągłość łańcuchów dostaw.
Jakie największe wyzwania stawia w tym roku przed logistyką obsługa szczytów sprzedażowych i jak się do nich przygotować? Na pytania odpowiada CEVA Logistics, globalny operator 3PL, zarządzający łańcuchami dostaw dla retail i e-commerce. Wartość globalnej sprzedaży detalicznej w 2023 r. osiągnęła 30 bln USD, z prognozowanym wzrostem do 31,69 bln USD w 2025 r. Nawyki konsumentów kształtuje dziś cyfryzacja i wygoda zakupów, a to oznacza, że jej filarem jest e-commerce, którego wartość w 2024 r. ma wynieść 6,3 bln USD, o 8,8% więcej w porównaniu z rokiem 2023. W IV kwartale sprzedaż napędzają święta wyprzedaży takie jak Black Friday w USA czy Singles Day w Chinach. Mimo inflacji popyt pozostaje wysoki, a wzrost rynku różni się w zależności od regionu. W pierwszej dziesiątce globalnych rynków e-commerce dominuje Azja, na czele z Chinami, gdzie sprzedaż online przewyższa łączne wyniki USA, Wielkiej Brytanii i Japonii. Na przykład w Singles Day, jednym z największych wydarzeń zakupowych, w 2023 r. odnotowano tu sprzedaż na poziomie 84,54 mld USD. W Stanach Zjednoczonych sprzedaż detaliczna w szczycie sezonu w 2023 r. osiągnęła 7,24 bln USD, z czego 4,2 bln w IV kwartale, Black Friday i Cyber Monday wygenerowały łącznie 942,6 mld USD, w tym 332 mld w e-commerce. W Europe liderem jest Wielka Brytania, gdzie wydatki w szczycie sezonu wyniosły 120 mld USD. Wzrosty odnotowuje też branża retail i e-commerce w Polsce.
Cztery wyzwania i cztery strategie logistyczne
Eksperci CEVA Logistics wskazują na cztery największe wyzwania, przed którym stoją firmy logistyczne, obsługujące przedsiębiorstwa z branży retail w czasie szczytów sprzedażowych i sposoby ich zapobiegania.
#1: Wzrost popytu i ograniczenia przepustowości
Zarządzanie zamówieniami w modelu omnichannel w szczytach sezonowych wymaga od dostawców usług logistycznych optymalizacji zasobów ludzkich, procesów magazynowych i zapewnienia odporności łańcucha dostaw. Elastyczne modele zatrudnienia, w tym dostępność pracowników tymczasowych oraz wydłużone godziny pracy, pozwalają sprostać zwiększonemu zapotrzebowaniu na siłę roboczą. Jednocześnie stosowane przez firmy logistyczne systemy zarządzania magazynem usprawniają kontrolę zapasów i realizację zamówień, minimalizując ryzyko braku towarów lub nadmiernego zatowarowania.
Tym, co pozwala precyzyjniej oszacować popyt, są narzędzia prognozowania w modelu „outside-in”, które uwzględniają różne zmienne, takie jak warunki pogodowe i inne zdarzenia, mogące potencjalnie zakłócić ciągłość dostaw. Zdaniem Davida Shillingforda z Everstream Analytics, zapewniają one firmom logistycznym dużo lepszy dostęp do aktualnych informacji i w określonym kontekście, niż tradycyjne modele oparte wyłącznie na danych historycznych. To z kolei umożliwia lepsze dopasowanie poziomu zapasów do zmian popytu i skuteczniej odpowiada na potrzeby retail.
#2: Niedobór siły roboczej
Jak wynika z badania przeprowadzonego w 2023 r. przez Descartes aż 76% przedsiębiorstw z branży logistycznej boryka się z problemem braków kadrowych. W odpowiedzi operatorzy logistyczni opierają się na dwutorowych podejściu, integrując automatyzację i elastyczne strategie zarządzania zespołem.
Automatyzacja, w tym wykorzystanie systemów robotycznych do rutynowych zadań, zwiększa efektywność i ogranicza skutki braków kadrowych. Bardzo dobrym przykładem jest CEVA Logistics, która w magazynach wykorzystuje roboty Stretch firmy Boston Dynamics do rozładowywania kilkuset przesyłek na godzinę, co poprawia bezpieczeństwo i ciągłość operacyjną. Wzmacniając efekt automatyzacji, 50% operatorów logistycznych dokonało rewizji strategii zarządzania HR, kładąc większy nacisk na elastyczność grafików pracy. Z odpowiednim wyprzedzeniem zatrudniani i szkoleni są pracownicy tymczasowi, a działania retencyjne skupiają się na rozwoju kompetencji i ścieżek kariery. To pozwala połączyć gotowość operacyjną ze stabilnością zespołów.
#3: Optymalizacja transportu i dostaw
Tym, co ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia terminowości dostaw i kontroli kosztów w sezonach szczytowych jest koordynacja operacji transportowych. Jak zauważa CEVA, w optymalizacji tras coraz większą rolę zaczyna odgrywać sztuczna inteligencja, która zapewnia pełną widoczność lokalizacji i statusu przesyłek we wszystkich środkach transportu. Analiza w czasie rzeczywistym danych o warunkach i ograniczeniach na drodze, umożliwia szybką reakcję, minimalizuje opóźnienia przy jednoczesnej maksymalizacji efektywności floty, szczególnie dzięki wykorzystaniu algorytmów badań operacyjnych. Na zmniejszenie opóźnień i wzrost efektywności floty ma wpływ też wykorzystanie systemów opartych na uczeniu maszynowym, dostosowujących trasy w czasie rzeczywistym.
Poziom skomplikowania procesów z pewnością zwiększa logistyka transgraniczna. Ale, jak podkreśla Mathieu Friedberg, CEO CEVA Logistics: „Bez ruchu transgranicznego towary dostępne są tylko lokalnie, z ograniczonym potencjałem wzrostu. Odpowiednia strategia otwiera cały świat”. Zadaniem operatorów logistycznych jest więc zapewnienie płynności dostaw międzynarodowych, co pozwala rozszerzać globalny zasięg dostaw przy zachowaniu niezawodności operacyjnej.
#4: Zarządzanie zakłóceniami w łańcuchu dostaw – pogoda i geopolityka
W obsłudze logistycznej szczytów sprzedażowych poważnym zagrożeniem są czynniki zewnętrzne, takie jak konflikty geopolityczne czy ekstremalne zjawiska pogodowe. Mogą one utrudnić realizację nawet najlepiej przygotowanych strategii, powodując opóźnienia w dostawach, zakłócenia w łańcuchu dostaw i wymierne straty finansowe. Aby ograniczyć te ryzyka, dostawcy usług logistycznych wykorzystują zaawansowane narzędzia prognozowania warunków pogodowych i dywersyfikują łańcuchy dostaw, poprzez tworzenie zapasów buforowych i współpracy z wieloma dostawcami. Elastyczność reakcji operatorów logistycznych wspierają technologie śledzenia w czasie rzeczywistym, które umożliwiają im natychmiastową reakcję i szybkie dostosowanie operacji. Dzięki temu zyskują większą odporność i ciągłość operacyjną.
Zrównoważony rozwój
Dziś kluczowym elementem strategii logistycznych jest zrównoważony rozwój, i jak podkreślają eksperci CEVA, ma coraz większe znacznie dla zarządzania szczytami sprzedażowymi. Aż 82% konsumentów deklaruje gotowość zapłacenia wyższej ceny za opakowania przyjazne środowisku. W odpowiedzi dostawcy usług logistycznych coraz częściej sięgają po materiały wielokrotnego użytku, nadające się do recyklingu i biodegradowalne. Z kolei rozwiązania tj. optymalizacja tras czy realizacja dostaw pojazdami elektrycznymi pozwala ograniczyć zużycie paliwa i emisję spalin. Ich zastosowanie nie tylko wspiera realizację celów środowiskowych, ale też zwiększa wydajność operacyjną i odpowiada na oczekiwania klientów. Jak zwraca uwagę CEVA, w kontekście zrównoważonego rozwoju na znaczeniu zyskuje zarządzanie zwrotami. Usprawnienie procesów logistyki zwrotnej i ponownego wykorzystania produktów pozwala ograniczyć straty, zmniejszyć ilość odpadów i wspierać cele zrównoważonego branży retail.
Szczyty sezonowe stanowią zarówno wyzwanie, jak i szansę dla branży retail, a dostawcy usług logistycznych odgrywają istotną rolę w zapewnieniu sprawnej obsługi i utrzymaniu ciągłości sprzedaży. Dzięki nowoczesnym technologiom, przy rosnącym znaczeniu AI, elastycznym strategiom HR, optymalizacji rozwiązań transportowych i proekologicznych, zapewniają obsługę zwiększonego popytu przy zachowaniu wysokiej satysfakcji klientów i sprawności operacyjnej. Ta współpraca nie tylko pozwala sprostać bieżącym wyzwaniom, ale także buduje odporność i potencjał do długoterminowego wzrostu.
(źr. CEVA Logistics)