W okresie ostatnich kilku lat liczba ofiar wypadków przy pracy w branży TSL w Polsce wzrasta. Co roku ginie kilkadziesiąt osób, a kilka tysięcy zostaje rannych. Każdy wypadek oprócz ofiar, pociąga za sobą również ogromne koszty rzędu nawet kilkuset tysięcy złotych. Najczęstszą przyczyną wypadków jest niewłaściwa organizacja pracy i niewłaściwe zachowanie się pracowników. Aby ograniczyć progres wskaźników wypadkowości w firmach, wystarczy ulepszyć formę zarządzania bezpieczeństwem pracowników. Na zmianę mentalności zatrudnianych osób trzeba mieć jednak pomysł. Spółka Pekaes poprzez specjalne warsztaty zamierza wzbudzić wśród swoich pracowników potrzebę stosowania bezwypadkowych metod pracy w magazynach.
Jak przekonać pracowników do dbania o własne bezpieczeństwo? Trzeba mieć na to ciekawy pomysł! Pokonać utrwalony w świadomości zatrudnianych osób stereotyp nudnych szkoleń i nie zniechęcić do tworzenia reguł dotyczących BHP w firmie. Spółka Pekaes opracowała specjalne warsztaty, które mają zwiększyć bezpieczeństwo pracy w magazynach. Jest to projekt autorski oparty na doświadczeniu pracowników Pionu Rozwoju Spółki Pekaes.
- Przede wszystkim trzeba rozbudzić w zatrudnianych osobach potrzebę dbania o własne bezpieczeństwo. Dotrzeć do człowieka, nie tylko do pracownika. Tematyką związaną z bezpieczeństwem i higieną pracy zajmuję się od 6 lat i wiem, że osoba recytująca z pamięci sucho brzmiące przepisy kodeksu pracy nie dość, że ma nikłe szanse na dotarcie do audytorium, to wręcz zniechęca potencjalnego odbiorcę swoim monologiem do zainteresowania się sprawami bezpieczeństwa - mówi Tomasz Miłkowski Główny Specjalista ds. BHP w Pekaes SA
Trafić do świadomości człowieka można poprzez emocje, które napędzają jego działania. Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy oraz chęć ukierunkowania działań pracowników, poprzez wspólne zdefiniowanie potrzeb z zakresu bezpieczeństwa pracy były punktem wyjścia do zapoczątkowania w Pekaes cyklu autorskich Warsztatów kreatywnego podejścia do zagadnień związanych z BHP.
Myśleć, rozmawiać, wyciągać wnioski
Ideą warsztatów jest zwiększanie świadomości potrzeby bezpieczeństwa w miejscu pracy, co w konsekwencji skutkować ma zmniejszaniem ilości występowania zdarzeń niebezpiecznych dla pracowników w miejscu wykonywania obowiązków służbowych. Zajęcia odbywają się z reguły w pięcioosobowych grupach warsztatowych. W skład grupy wchodzą: osoba nadzorująca prace w magazynie, dwie osoby pracujące w magazynie, pracownik biurowy oraz osoba przeprowadzająca warsztat. Zajęcia skonstruowane są w taki sposób, aby angażować uczestników warsztatu do czynnego uczestnictwa, skłaniając do przemyśleń i poszukiwań nowych rozwiązań w zakresie zwiększania własnego oraz innych pracowników bezpieczeństwa. Zespoły takie powstały w każdym oddziale firmy na terenie całego kraju.
Głównym celem pierwszej edycji warsztatów było wywołanie dyskusji na bazie emocji, które towarzyszyły wspólnej analizie przyczyn odtwarzanego z zapisu monitoringu wypadku, który miał miejsce na rampie jednego z magazynów spółki Pekaes. W ćwiczeniu prowadzący użył diagramu Ishikawy (metoda rybiej ości) sugerując podział szukanych przez uczestników ćwiczenia przyczyn wypadku na: ludzkie, techniczne, organizacyjne oraz formalne. Głównym celem ćwiczenia było opracowanie metod zapobiegawczych z uwzględnieniem w/w podziału oraz wyeliminowanie okoliczności, w jakich mogłoby dojść do wypadku oglądanego na filmie w oddziale, w którym dokonywana była w danej chwili analiza. Prowadzący warsztaty uzupełniał dyskusję o dodatkowe przykłady podobnych zdarzeń. Każdy środek zapobiegawczy wypracowany na podstawie zdiagnozowanych przyczyn wypadków wskazany przez poszczególnych członków zespołów, był uznany za pomysł, który przyczynia się do poprawy warunków pracy. Podsumowaniem było utrwalenie wniosków dotyczących bezwypadkowych metod pracy.
- Warsztaty mają uzmysłowić uczestnikom, jak wykorzystywać wiedzę z zakresu przewidywania następstw ryzykownych zachowań, jak je eliminować i na co zwracać uwagę nie tylko podczas pracy własnej, ale także podczas obserwacji czynności wykonywanych przez inne osoby - wyjaśnia Tomasz Miłkowski.
Jak zaangażować wszystkich pracowników?
Istotne jest aby wnioski dotyczące sposobów przewidywania konsekwencji niewłaściwych zachowań w procesie pracy, diagnozowane podczas spotkań zespołów na warsztatach bhp, docierały do reszty pracowników – nieuczestniczących bezpośrednio w projekcie. Jednym z zadań członków zespołów realizujących projekt w oddziałach jest pełnienie funkcji (niesformalizowanej) służby BHP. Wprowadzają oni wypracowane podczas spotkań warsztatowych metody „zarażając” nimi swoich kolegów.
- To trudne zadanie, ale dające jednocześnie możliwość rozwijania w pracownikach kompetencji, które posłużyć im mogą również w życiu prywatnym. Pokazanie zatrudnionym przez Spółkę osobom, że największy wpływ na bezpieczeństwo mają oni sami. Zmusza to ich do właściwego organizowania swojej pracy, planowania działań, reagowania na niewłaściwe zachowania kolegów i przewidywanie konsekwencji odstępstw od tych metod. Sukcesem projektu będzie zaangażowanie wszystkich pracowników Pekaes do aktywnej postawy wobec własnego bezpieczeństwa (nie tylko w miejscu pracy), a warsztaty bhp staną się narzędziem do systematycznej poprawy i udoskonalania założeń projektu - mówi Tomasz Miłkowski.
Z pewnością każde tego typu działanie na rzecz poprawy bezpieczeństwa pracy zasługuje na uwagę. Szczególnie to, które kreuje nowe podejście do wdrożenia w życie przepisów i zasad bhp, uważanych przez pracowników niemalże każdej firmy za wyjątkowo nudne. Jednakże należy pamiętać o tym, że mentalności człowieka nie da się zmienić tylko kreatywnością i nowymi pomysłami. Niestety jeśli zabraknie konkretnych wytycznych, czy też stałej kontroli realizacji wdrożonych zmian, wypracowana metoda może nie odnieść skutku.
Czy zrealizowano założenia projektu?
Stworzone zostały i zatwierdzone przez Dyrektora każdego oddziału Zespoły, dedykowane do pracy nad wdrażaniem pomysłów mających poprawiać stan BHP w każdym z oddziałów. We wszystkich oddziałach idea Warsztatów, wraz ze wszystkimi założeniami, została przyjęta z entuzjazmem. Wszystkie Zespoły zrealizowały ćwiczenie, którego wnioski posłużyły do nauki zapobiegania podobnym zdarzeniom. Zostały omówione sprawy BHP w każdym oddziale z punktu widzenia pracowników w nich pracujących. Kolejna edycja Warsztatów zaplanowana została na styczeń 2012r.Ponadto Warsztaty zostały ocenione przez uczestników jako potrzebne, zaproponowana forma przekazania wiedzy dotyczącej BHP okazała się być ciekawą i łatwą do przyswojenia. Pracownicy wykazali otwartą postawę na tego typu inicjatywy, chcą większej ilości szkoleń i spotkań, na których istniałaby możliwość wpływania na poprawę warunków pracy. Członkowie Zespołów mający wpływ na poprawę warunków BHP w Pekaes SA mają też świadomość, że zaangażowanie w tym procesie jest sprawą kluczową.
(źr. Pekaes)
Główne przyczyny wypadków przy pracy w magazynach wg danych Państwowej Inspekcji Pracy:
- główną przyczyną wypadków była niewłaściwa ogólna organizacja pracy – 29,9proc. ogółu przyczyn,
- na drugim miejscu jest nieprawidłowe zachowanie się pracownika co stanowiło 28,8proc. ogółu przyczyn
- oraz wady konstrukcyjne lub niewłaściwe rozwiązania techniczne i ergonomiczne urządzeń lub wyposażenia magazynów co stanowiło 5,8proc. przyczyn wszystkich wypadków.
Zdarzenia te dotyczą przede wszystkim pracy w magazynach z udziałem urządzeń podnośnikowych (typu wózki widłowe, inne podnośnikowe). Biorąc pod uwagę ilość wypadków przy pracy w magazynach ogółem, co roku odnotowuje się ich klika tysięcy, ilość ich maleje z roku na rok. Trudno jest jednakże oszacować ich dokładną liczbę, gdyż nie wszystkie są zgłaszane do PIP. Najczęściej zgłaszane są te, podczas których doszło do poważnego uszkodzenia ciała lub wypadku śmiertelnego. Wypadki polegające na skaleczeniu się, poślizgnięciu się, potknięciu i upadku pracownika, nie są w ogóle nigdzie zgłaszane.
(opr. Beata Trochymiak)