Polska znalazła się na 30. miejscu Social Progress Index 2016 – w globalnym rankingu krajów najbardziej rozwiniętych społecznie organizowanym przez Social Progress Imperative i firmę doradczą Deloitte. Nasz kraj można zatem zaliczyć do grona państw o wysokim poziomie rozwoju społecznego. Choć spadliśmy z 27 na 30 miejsce, to uzyskaliśmy w sumie 79,76 punktów, czyli polepszył się nasz wynik w stosunku do 2015 r., kiedy to otrzymaliśmy 77,98 punktów. W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach rozwiniętych, poziom PKB oraz wysoki wzrost gospodarczy nie gwarantują równie wysokiego poziomu rozwoju społecznego. Jak wynika z zestawienia Social Progress Index 2016 pod tym względem bezkonkurencyjna wśród 133. państw jest Finlandia.
Od kilkudziesięciu lat świat przyzwyczaił się do mierzenia sukcesu danego kraju jedynie poprzez wzrost PKB. Tymczasem wskaźnik ten nie pokazuje pełnej kondycji, w której znajduje się społeczeństwo i gospodarka danego kraju np. nie definiuje jego wyzwań społecznych i środowiskowych. Postęp społeczny co prawda rośnie wraz z PKB, jednak od pewnego poziomu bogactwa społeczeństwa trudno jest go zwiększyć tylko poprzez wzrost gospodarczy. Dlatego cztery lata temu organizacja Social Progress Imperative stworzyła Social Progress Index (SPI) – czyli Indeks Rozwoju Społecznego. SPI uwzględnia w analizie czynniki społeczne oraz środowiskowe, co w połączeniu z informacjami ekonomicznymi, daje pełniejszy oraz długoterminowy obraz rozwoju krajów. SPI to indeks odpowiadający potrzebom XXI wieku.
W tym roku w zestawieniu uwzględniono 133 państwa, które obejmują swym zasięgiem 94 proc. światowej populacji. Podobnie jak w przeszłości, w tegorocznej edycji Social Progress Index najwyżej oceniono kraje Europy, Ameryki Północnej oraz Australii, a najgorzej państwa Afryki subsaharyjskiej oraz Azji Środkowej i Południowej. Najwyższe wskaźniki rozwoju społecznego osiągnęły Finlandia, Kanada oraz Dania. Z kolei trzy ostatnie miejsca w rankingu należą niezmiennie do Afganistanu, Czadu oraz Republiki Środkowoafrykańskiej.
Polska znalazła się w tzw. „drugiej” grupie państw, które charakteryzują się wysokim poziomem rozwoju społecznego. Razem z nami w tej kategorii uplasowało się także większość krajów Unii Europejskiej i USA. Lepszą pozycję od Polski spośród krajów naszego regionu udało się osiągnąć Słowenii (20), Czechom (22) i Estonii (23). Za nami znalazły się z kolei Słowacja (31), Chorwacja (33), Litwa (34), Węgry (35), Łotwa (36), Rumunia (42) oraz Bułgaria (43). Polska ulokowała się na 30 miejscu, zdobywając w tym roku 79,76 punktów, podczas gdy rok wcześniej było to 77,98.
- W porównaniu do krajów o podobnym wzroście PKB Polska została oceniona najlepiej w kontekście bezpieczeństwa osobistego. Natomiast wciąż mamy problem z dostępem do stosunkowo niedrogich mieszkań, zdrowiem społeczeństwa (otyłość), czy jakością powietrza. Przez ostatnie ćwierć wieku rozwój gospodarczy Polski pozwolił wyróżnić się nam na tle innych krajów Europy. Wyzwaniem pozostaje utrzymanie trwałego rozwoju społecznego, który stanowi bazę do zrównoważonego rozwoju gospodarczego w dłuższej perspektywie.” – mówi Irena Pichola Partner, lider zespołu Sustainability Consulting Central Europe Deloitte.
Social Progress Index powstaje poprzez obliczenie średniej uzyskanej z analizy trzech kategorii, które z kolei składają się z 53 zmiennych. W 2016 r. Polska otrzymała następujące wyniki w poszczególnych kategoriach:
- zaspokojenie fundamentalnych potrzeb człowieka – 90,97 (w 2015 r. – 86,67)
- fundamenty dobrobytu – 80,15 (w 2015 – 77,19)
- możliwości awansu społecznego i wolności osobiste – 68,16 (w 2015 r. – 70,07)
Z analizy organizacji Social Progress Imperative wynika, że najmniej skorelowane z PKB są czynniki związane z tolerancją, wolnością osobistą i ekosystemem, ale mają one duży wpływ na pozycję danego kraju w zestawieniu. Jednocześnie ranking pokazał, że większość krajów dobrze sobie radzi z zaspokojeniem podstawowych potrzeb człowieka, o czym świadczy fakt, że osiągnęły one cele założone w ramach Milenijnych Celów Rozwoju ONZ. Teraz nadszedł czas na realizację nowych Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ (z ang. SDGs – Sustainable Development Goals). Ich osiągnięcie do 2030 r. nie będzie łatwym zadaniem m. in. ze względu na ich kompleksowy zakres, który dotyczy zarówno sfery społecznej, środowiskowej, jak i gospodarczej.
- Realizacja strategii odpowiedzialnego biznesu przynosi nie tylko korzyści dla społeczeństwa, ale ma również przełożenie na lepsze wyniki finansowe firm, przyciąga lepszych pracowników oraz zwiększa poziom zaufania społecznego do przedsiębiorstwa. Dlatego SPI może być wsparciem dla biznesu w zakresie wdrożenia koncepcji zrównoważonego rozwoju, identyfikacji wpływu firm na gospodarkę, społeczeństwo i środowisko oraz wsparciem w zarządzaniu tym wpływem, który powinien wspierać realizację celów biznesowych. To również szansa dla organizacji na pozyskanie informacji, które obszary rozwoju społecznego i gospodarczego są ważne, które mogą generować ryzyka, a które mogą stać się szansą rozwoju, czy budowania wspólnej wartości” - mówi Rafał Rudzki, starszy menedżer w zespole Sustainability Consulting Central Europe Deloitte.
Zalety SPI dostrzegła Komisja Europejska, nawiązując współpracę z Social Progress Imperative. Owocem tej współpracy będzie ranking rozwoju społecznego wszystkich regionów UE, w przypadku Polski województw, który zostanie ogłoszony na jesieni 2016 r.
Trudna sytuacja młodzieży
Raport zwraca uwagę na trudną sytuację młodzieży. Prawie połowa młodych ludzi żyje w krajach o niskim poziomie postępu społecznego. Są narażeni na brak dostępu do podstawowej opieki medycznej, czystej wody, jak również borykają się z brakiem tolerancji czy wolności osobistej. Grupa ludności w najstarszym wieku osiąga wynik wynoszący średnio 67,63 punktów. Kraj, który miałby tyle punktów, zająłby 59 miejsce w rankingu SPI. Z kolei młodzież uzyskuje jedynie 60,15 punktów, co opowiada dopiero 93 pozycji w zestawieniu.
Firma doradcza Deloitte od powstania inicjatywy cztery lata temu jest partnerem strategicznym SPI. „Naszym zdaniem współczesne przywództwo oznacza również działalność na rzecz dobra wspólnego. Firma Deloitte, zgodnie ze swoją globalną wizją „Making an impact that matters”, od dawna zabiera głos w sprawie konieczności zaangażowania biznesu w rozwój społeczny, choć uważamy, że skuteczność tego typu działań będzie większa jedynie w połączeniu z zaangażowaniem pozostałych stron, czyli rządów oraz organizacji pozarządowych”– mówi Irena Pichola.
(źr. Deloitte)
