Via Carpatia” zdaniem pomysłodawców, krajów ze wschodniej "flanki" Unii Europejskiej miała stanowić alternatywny szlak transportowy, prowadzący wzdłuż granicy wschodniej UE, z Europy Środkowej do Azji, krzyżujący się z korytarzami prowadzącymi z Europy Zachodniej do Rosji. Szlak ten łączyłby się przez porty Morza Czarnego ze szlakiem TRACECA (Korytarz Transportowy Europa – Kaukaz – Azja).
Ale jak wynika z ostanich decyzji Unii Europejskiej pomysł ten nie znalazł uznania w ramach planowanych wydatków z funduszy TEN-T do 2020 r.
Nie po to budujemy tunel...
Częściowo odpowiedź na to pytanie daje opublikowany raport The Core Network Corridors TEN-T Network 2013. Według raportu budowa to tunelu pod cieśniną Femern stanowi bardzo ważny element dla jednego z najdłuższych i najważniejszych korytarzy transportowych w Europie, tj. dla korytarza skandynawsko-śródziemnomorskiego.
Jest to jeden z dziewięciu wymienionych w raporcie korytarzy transportowych. Łączy on północ z południem Europy. Rozpoczyna się na granicy rosyjsko-fińskiej, przebiega przez Szwecję, Danię, Niemcy, Włochy i kończy się na Malcie. W raporcie korytarz ten został określony jako „mający zasadnicze znaczenie dla gospodarki europejskiej, ponieważ łączy on główne centra urbanistyczne Niemiec i Włoch ze Skandynawią i obszarem Morza Śródziemnego”.
W korytarzu tym ważną rolę odgrywa tunel w cieśninie Femern jako stałe połączenie krajów nordyckich z centralną Europą.
Niestety obecnie brak tunelu między Danią a Niemcami jest wąskim gardłem w tym korytarzu i jego rozwiązaniem będzie budowa zatapianego tunelu.
Tylko w okresie od 2009 do 2015 roku budowa połączenia w cieśninie Femern i prace ziemne w regionie od duńskiego miasta Ringsted do Rødby otrzymają z programów TEN-T wsparcie na studium wykonalności i planowanie w wysokości 200 mln EUR. Dania z nowego 7-letniego okresu programowania funduszy, który zacznie się w roku 2014, będzie potrzebowała wsparcia na budowę tunelu. Finansowanie z tego programu może wynieść do 40% na projekty kolejowe i 10% na projekty drogowe, ale Femern A/S w swoich kalkulacjach wpisał tylko 10% dofinansowania.
A Via Carpatia?
Przypomnijmy, że pierwotnie Via Carpatia łączyć miała cztery kraje: Litwę, Polskę, Słowację i Węgry, a konkretnie miasta: Kowno - Białystok - Lublin - Rzeszów - Preszów - Koszyce - Debreczyn. Tak zadecydowano podczas międzynarodowej konferencji, która odbyła się w Łańcucie 27 października 2006 r. z udziałem ministrów transportu Litwy, Polski, Słowacji i Węgier. Na Litwie szlak Via Carpatia pokrywa się ze szlakiem Via Baltica na odcinku drogi Kowno - granica z Polską.
Odcinek ten należy do najbardziej obciążonych ruchem samochodów ciężarowych. W Polsce szlak drogowy od granicy z Litwą do granicy ze Słowacją stanowi trzecie po autostradzie A-1 i drodze ekspresowej S-3, co do znaczenia tranzytowe połączenie drogowe na osi północ - południe. A własnie częścią szlaku „Via Carpatia” na terytorium Polski są drogi S8 i S19 (Budzisko – Suwałki – Choroszcz/Białystok – Lublin – Rzeszów - Barwinek). Trwa wprawdzie modernizacja istniejącej drogi jednojezdniowej oraz budowa obwodnic miast do parametrów drogi ekspresowej oraz budowa drogi ekspresowej głównie po nowym śladzie, ale..... kto pamięta jeszcze o obwodnicy Augustowa i "obronie Rospudy", ten wie że z własnych środków budowa ta trwać będzie o wiele dłużej.
Tym bardziej, że wejście Rumunii i Bułgarii do Unii Europejskiej stworzyło niepowtarzalną szansę wydłużenia tego projektu na terytorium obu nowych członków UE. W 2008 roku Rumunia, Bułgaria i Grecja złożyły wniosek o przyłączenie się do inicjatywy.
Deklaracja wstępna zakładała rozwój szlaku drogowego z Kowna do Debreczyna (i ew. dalej na południe), który nazwano „Via Carpatia”. Jego rozwój miał przyczynić się do aktywizacji gospodarczej słabiej rozwiniętych wschodnich regionów UE. „Via Carpatia” w przyszłości miała stanowć alternatywny szlak transportowy, prowadzący wzdłuż granicy wschodniej UE, z Europy Środkowej do Azji, krzyżujący się z korytarzami prowadzącymi z Europy Zachodniej do Rosji. Szlak ten łączyłby się przez porty Morza Czarnego ze szlakiem TRACECA (Korytarz Transportowy Europa – Kaukaz – Azja).
Bez unijnego wsparcia realizację tego przedsięwzięcia można odłożyć ad calendas graecas...
rak
