Pomimo różnego rodzaju akcji społecznych i nagłaśniania problemu bezpieczeństwa miejsca pracy, nadal zbyt dużo ludzi ulega wypadkom podczas pracy w magazynach. W ubiegłym roku inspektorzy pracy Państwowej Inspekcji Pracy zbadali okoliczności i przyczyny 141 wypadków przy pracy w miejscu magazynowania. W wypadkach tych poszkodowanych zostało 158 osób, w tym 19 śmiertelnie, 54 doznały ciężkich obrażeń ciała, a 27 zostało poszkodowanych w wypadkach zbiorowych.
Dla porównania w roku 2010 PIP odnotowała 155 wypadków przy pracy w magazynach z udziałem urządzeń podnośnikowych. W wypadkach tych poszkodowanych zostało 185 osób w tym: 29 śmiertelnie, 67 doznało ciężkich obrażeń ciała, a 46 zostało poszkodowanych w wypadkach zbiorowych. Porównując te dane z rokiem 2011, wynika że liczba wypadków zmalała ok. 20proc., ale nadal jest ich zbyt dużo - alarmuje Inspekcja Pracy! Niestety pogarsza się organizacja pracy. Główną przyczyną wypadków w magazynach była przede wszystkim niewłaściwa ogólna organizacja pracy, która stanowiła 31,8proc. ogółu przyczyn (dla porównania w 2010r. było to 29,9proc.). Pocieszające jest to, że pracownicy magazynowi są coraz bardziej ostrożni. Nieprawidłowe zachowanie się pracownika stanowiło 22,5proc. ogółu przyczyn zdarzeń, gdzie jeszcze w roku 2010 było to 28,8proc. Niepokojące natomiast jest to, że zwiększyła się liczba wypadków spowodowanych wadami konstrukcyjnymi lub niewłaściwymi rozwiązaniami technicznymi i ergonomicznymi urządzeń podnośnikowych (wózków widłowych) lub wyposażenia magazynów co stanowiło 6,7 proc. przyczyn wszystkich wypadków, a w 2010 było to 5,8proc. Nie wszystkie wypadki są też odnotowywane. Szacuje się, że co roku zdarza się ich klika tysięcy, ale tylko niektóre są zgłaszane do Państwowej Inspekcji Pracy. Najczęściej zgłaszane są te, podczas których doszło do poważnego uszkodzenia ciała lub wypadku śmiertelnego. Wypadki polegające na skaleczeniu się, poślizgnięciu się, potknięciu i upadku pracownika, nie są w ogóle nigdzie rejestrowane.
Nowoczesna firma to bezpieczna firma
Jednym z priorytetów nowoczesnej firmy logistycznej jest dzisiaj inwestowanie w kapitał ludzki i bezpieczeństwo miejsca pracy. Proces podnoszenia standardów bezpieczeństwa powinien być na stałe wpisany w strategię każdej firmy. Można zaobserwować, że temat bezpieczeństwa i organizacji pracy w branży TSL coraz częściej wychodzi z cienia i traktowany jest jako inwestycja w kapitał ludzki i firmę, a nie jako niepotrzebna konieczność.
- Program PEKAES mający na celu podnoszenie bezpieczeństwa w miejscu pracy to proces ciągły, w który spółka jest zaangażowana przez cały czas. Nie planujemy zakończenia tej aktywności. Nasi pracownicy na bieżąco dostają od nas narzędzia, dzięki którym ich umiejętności diagnozowania i reagowania w sytuacjach potencjalnie wypadkowych są cały czas podnoszone. - mówi Tomasz Miłkowski główny specjalista ds. BHP w PEKAES SA.
Podstawą jest dobra organizacja pracy budowana i przestrzegana przez cały zespół pracowników. Do tego potrzebne jest ciągłe doskonalenie kadr oraz inwestycje w szkolenia podnoszące kwalifikacje pracowników również w obszarze obsługi urządzeń, zachowań i tworzenia bezpiecznego miejsca pracy.
- Wyróżnikiem programu jest interakcja i otwartość na dialog z adresatami programu - Pracownikami. Ich trafne sugestie w połączeniu z codziennymi obserwacjami standardów pracy prowadzonymi przez specjalistów od BHP pozwoliły nam w ubiegłym roku w znacznej mierze ograniczyć liczbę wypadków i zdarzeń. Konsekwencja w realizacji programu zaskutkowała w pierwszym kwartale 2012 roku zerową liczbą zdarzeń. To nasz wymierny sukces! - dodaje Tomasz Miłkowski z PEKAES.
Co decyduje o powodzeniu tego typu programów? Przede wszystkim konsekwencja i zbudowanie postaw trwałego zaangażowania uczestniczących w nim osób. Zasada ta nie dotyczy tylko i wyłącznie branży TSL, ale każdej branży gdzie istnieje zagrożenie wypadkami przy pracy. Dlatego warto się dziś zastanowić - jaką wartość ma BHP dla organizacji firmy? Eksperci radzą, aby na wydatki w tym obszarze patrzeć przez pryzmat inwestycji, bo uciec od tego problemu raczej się nie da.
Inwestycja w urządzenia
Odpowiedni dobór urządzeń podnośnikowych w magazynie to podstawa inwestycji w jego wyposażenie. Odpowiedni dobór wózka widłowego do funkcji jakie ma spełniać w danym magazynie, czyli dopasowanie do specyfiki obiektu magazynowego oraz rodzaju wykonywanych tam czynności ograniczy do minimum wypadki z powodu wad konstrukcyjnych. Niestety wiele firm nadal uważa za zbyt drogi i niepotrzebny montaż dodatkowych funkcji i rozwiązań technologicznych jak np. automatyczne reduktory prędkości, czy też układy hamulcowe wrażliwe na ciężar wózka, czy zabezpieczenia przed gwałtownymi skrętami. W niektórych modelach wózków widłowych istnieje możliwość montażu kamer, które dają podgląd na widły, po to aby posiadać stałą kontrolę nawet w najtrudniejszych warunkach pracy. Coraz częściej na wyposażeniu znajdują się również urządzenia do automatycznej preselekcji wysokości, gdzie operator programując odpowiednie wysokości półek magazynowych nie musi za każdym razem celować w półkę, co ułatwia mu pracę, przyspiesza operacje magazynowe a przede wszystkim zwiększa bezpieczeństwo pracy. Równie ważna jest wygoda i komfort pracy samego operatora. Słaba widoczność jest częstą przyczyną wypadków w magazynach, jak chociażby potrącenie pieszego lub obiektu, którego operator wózka nie może zobaczyć. Brak zrozumienia dla tych problemów świadczy o dużej lekkomyślności pracodawcy, czego niestety nie brakuje wśród przedsiębiorców.
Nie lekceważ reguł bhp
Niestety nadal pracodawcy lekceważą podstawowe reguły zapewnienia bezpieczeństwa pracy w magazynach. Po prostu nie dbają o to bezpieczeństwo, bagatelizując np. nieodpowiednie rozmieszczenie i składowanie towarów, pozostawianie zbędnych przedmiotów na drogach transportowych, czy też nieodpowiednie przygotowanie miejsca pracy. PIP zwraca uwagę na brak nadzoru i tolerowanie przez nadzorujących pracę w magazynach niewłaściwych metod wykonywania pracy jak np. podnoszenie osób na palecie położonej na widłach wózka, jazda wózkiem wykonywana przez osoby nieuprawnione, dopuszczanie do wykonywania pracy przez osoby bez wymaganych kwalifikacji oraz przygotowania zawodowego. Czyli mówiąc wprost - brawura, która jest codziennością w wielu magazynach w Polsce. PIP zaleca, aby właściciele magazynów zatrudniając operatorów wózków widłowych nie ograniczali się tylko do wymogu świadectwa ukończenia kursu na prowadzenie wózka widłowego. Konieczne jest przeprowadzenie szkoleń z zakresu znajomości budowy i funkcji urządzeń podnośnikowych, a nawet sprawdzić predyspozycje psycho-fizyczne kandydata do pracy. Inspektorzy pracy zwracają też uwagę na właściwą konserwację urządzeń podnośnikowych, tj. czyszczenie pojazdu po zakończeniu pracy, sprawdzanie jego stanu technicznego przed rozpoczęciem pracy (sprawdzanie hamulców, płynów itp.). Takie postępowanie nie tylko zmniejszyłoby ryzyko wypadków, ale też i obniży koszty eksploatacji i serwisowania urządzeń.
(Opr. Beata Trochymiak)
Najczęstsze przyczyny wypadków w magazynach:
- problemy z prawidłową obsługą urządzeń podnośnikowych w czasie pracy
- brawura i nieodpowiednie zachowania pracowników (brak zachowania ostrożności)
- pośpiech, presja czasu
- zła organizacja pracy / nieprzestrzeganie regulaminów pracy
- uśpienie na przewidywania zachowań innych pracowników oraz użytkowników dróg komunikacyjnych
- niewygodna pozycja operatora wózka widłowego lub nadmierny wysiłek (niewłaściwa ergonomia kończyn wpływająca na zmęczenie lub sterowanie)
Podstawa prawna bezpieczeństwa wykonywania pracy na wózkach widłowych:
Pracodawca jest zobowiązany przeszkolić pracowników (w tym obsługujących wózki widłowe) w dziedzinie bhp i wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bhp na stanowiskach pracy . Regulacje prawne zawarte są w:
1) art. 2373 i 2374 Kodeksu pracy;
2) § 41 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.);
3) rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z 27.07.2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 ze zm.).
(źr. PIP)
Gdzie i jak zgłaszać wypadek przy pracy? - szczegółowe informacje znajdują się na: http://www.pip.gov.pl/html/pl/prewencja/wypadki/88000000.htm
