W trzecim kwartale 2016 r. liczba przekroczeń granicy Polski wyniosła 78 mln, z tego 45 mln dotyczyło cudzoziemców (57,7 proc. ogółem) oraz 33 proc. mln Polaków (42,3 proc.). Około 76,2 proc. ogółu przekroczeń dotyczyło granicy lądowej Polski z krajami Unii Europejskiej, 11 proc. zewnętrznej granicy lądowej UE, 11,9 proc. granicy na lotniskach i 0,9 proc. morskiej – wymienia Główny Urząd Statystyczny w swoim najnowszym raporcie nt. ruchu granicznego w Polsce. Cudzoziemcy zakupili w naszym kraju towary o łącznej wartości prawie 11 mld zł. Średnia kwota wydatków przypadająca na jednego cudzoziemca wyniosła 491 zł.
Najwięcej osób przekraczało lądową granicę Polski na odcinku z Niemcami (45,9 proc. ogółu przekroczeń lądowej granicy Polski w III kwartale 2016 r.), następnie granicę z Czechami (23,5 proc.), Słowacją (14,8 proc.), Ukrainą (8,2 proc.), Białorusią i Litwą (po 3,2 proc.) i Rosją (1,1 proc.). Liczba odpraw na zewnętrznej granicy lądowej Unii Europejskiej na terenie Polski w III kwartale 2016 r., według danych Komendy Głównej Straży Granicznej, była o 5,8 proc. mniejsza w porównaniu z poprzednim kwartałem i o 13,7 proc. mniejsza niż w analogicznym okresie 2015 r. Cudzoziemców odprawiono o 1,4 proc. mniej niż w II kwartale 2016 r. i o 8,9 proc. mniej niż przed rokiem, natomiast Polaków odprawiono mniej niż w poprzednim kwartale o 28,1 proc. i mniej niż w III kwartale 2015 r. – o 36,1 proc..
Jak podaje GUS, wpływ na rozmiary ruchu granicznego w III kwartale 2016 r. miało zawieszenie umów o małym ruchu granicznym (MRG). Wśród cudzoziemców przekraczających poszczególne odcinki lądowej granicy Polski dominowali obywatele kraju sąsiadującego, na przykład: na granicy z Ukrainą – obywatele Ukrainy (95,4 proc.), na granicy z Rosją – obywatele Rosji (84,9 proc.), a na granicy z Białorusią – obywatele Białorusi (83,4 proc.).
Jak kształtowały się wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą?
Szacunkowa wartość towarów i usług zakupionych w Polsce przez cudzoziemców (nierezydentów) w III kwartale 2016 r. ukształtowała się na poziomie ok. 10,9 mld zł, natomiast wydatków poniesionych za granicą przez mieszkańców Polski – 6,4 mld zł. W analogicznym okresie 2015 r. wydatki cudzoziemców były wyższe o 3,1 proc., natomiast Polaków o 0,5 proc. W stosunku do kwartału poprzedniego wydatki zarówno cudzoziemców, jak i Polaków były wyższe odpowiednio o 5,1 proc. i o 39,2 proc. Z ogółu wydatków cudzoziemców 61,6 proc. przypadło na osoby przekraczające wewnętrzną granicę lądową Unii Europejskiej na terenie Polski, 23,1 proc. – zewnętrzną granicę lądową UE, 13,7 proc. granicę na lotniskach i 1,5 proc. morską. W przypadku wydatków poniesionych za granicą przez mieszkańców Polski analogiczna struktura kształtowała się następująco: 64,1 proc., 1,9 proc., 31,4 proc. i 2,6 proc. Najwyższe wydatki w Polsce, biorąc pod uwagę lądową granicę, ponieśli cudzoziemcy przekraczający granicę z Niemcami (47,5 proc. ogółu wydatków cudzoziemców przekraczających lądową granicę Polski w III kwartale 2016 r.), następnie granicę z Ukrainą (18,9 proc.), Czechami (12,2 proc.), Słowacją (8,7 proc.), Białorusią (7 proc.), Litwą (4,4 proc.) i Rosją (1,3 proc.). W przypadku mieszkańców Polski (przekraczających lądową granicę kraju), najwyższe wydatki ponieśli przekraczający granicę z Niemcami (48,6 proc. ogółu wydatków Polaków przekraczających lądową granicę Polski w III kwartale 2016 r.), następnie z Czechami (30,7 proc.), Słowacją (15,1 proc.), Litwą (2,7 proc.), Ukrainą (1,6 proc.), Rosją (0,8 proc.) i Białorusią (0,5 proc.).
Szacunkowa wartość zakupionych w Polsce towarów i usług przez cudzoziemców przekraczających polski odcinek zewnętrznej lądowej granicy Unii Europejskiej w III kwartale 2016 r. ukształtowała się na poziomie ok. 2,5 mld zł, natomiast wydatków poniesionych za granicą przez mieszkańców Polski przekraczających ten odcinek granicy – 122,3 mln zł. Wydatki poniesione w Polsce przez cudzoziemców na zewnętrznej granicy UE w III kwartale 2016 r. były o 5,9 proc. niższe w porównaniu z analogicznym okresem 2015 r. i 2,1 proc. wyższe w stosunku do poprzedniego kwartału. Z kolei wydatki poniesione przez mieszkańców Polski za granicą były niższe zarówno w stosunku do III kwartału 2015 r., jak i II kwartału 2016 r., odpowiednio o 39,9 proc. i o 35 proc.
Zróżnicowanie wydatków, również pod względem struktury asortymentowej, występowało na poszczególnych odcinkach granicy, zarówno wśród cudzoziemców, jak i Polaków. Związane jest to m.in. ze sposobem podróżowania, celem podróży, długością pobytu, czy też opłacalnością dokonywania zakupów za granicą. Cudzoziemcy przekraczający zewnętrzną lądową granicę UE na terenie Polski w III kwartale 2016 r. na zakup towarów nieżywnościowych przeznaczyli ok. 83 proc. swoich wydatków, na żywność i napoje bezalkoholowe ok. 11 proc., a na pozostałe wydatki (usługi) ponad 5 proc. Spośród artykułów nieżywnościowych największym zainteresowaniem cudzoziemców cieszyły się niezmiennie materiały do budowy, remontu i konserwacji mieszkania lub domu (ok. 24 proc. wydatków na towary nieżywnościowe), sprzęt RTV i AGD (ok. 20 proc.) oraz części i akcesoria do środków transportu (ok. 13 proc.). Mieszkańcy Polski, przekraczający w III kwartale 2016 r. zewnętrzną lądową granicę UE na terenie Polski, większość (ok. 57 proc.) wydatkowanych za granicą środków przeznaczyli na zakup towarów nieżywnościowych, głównie na zakup paliwa. Znaczny udział w strukturze wydatków Polaków przekraczających granicę zewnętrzną miały pozostałe wydatki (usługi) – ok. 17 proc., natomiast żywność i napoje bezalkoholowe – ok. 7 proc.
Cudzoziemcy przekraczający wewnętrzną granicę UE w III kwartale 2016 r. największe wydatki w Polsce ponieśli na towary nieżywnościowe – ok. 52 proc. Na żywność i napoje bezalkoholowe cudzoziemcy przeznaczyli ok. 13 proc., a na pozostałe wydatki (usługi) – ok. 20 proc. Z kolei wśród mieszkańców Polski przekraczających wewnętrzną granicę UE w III kwartale 2016 r. znaczący udział w strukturze wydatków poniesionych za granicą miały pozostałe wydatki (usługi) – ok. 54 proc., towary nieżywnościowe – 29 proc. Na żywność i napoje bezalkoholowe Polacy przeznaczyli ok. 12 proc.
Średnie wydatki poniesione w Polsce przez cudzoziemca (nierezydenta) w III kwartale 2016 r. ukształtowały się na poziomie 491 zł, natomiast średnie wydatki poniesione za granicą przez mieszkańca Polski wyniosły 393 zł. Zdecydowanie najwyższe średnie wydatki ponieśli nierezydenci przekraczający granicę zarówno morską jak i na lotniskach – po około 2-krotnie wyższe niż w przypadku granicy lądowej. Średnie wydatki cudzoziemców przekraczających zewnętrzną granicę lądową UE na terenie Polski były ponad 70 proc. wyższe niż przekraczających wewnętrzną granicę lądową UE. Również w przypadku Polaków średnie wydatki przekraczających granicę morską i na lotniskach były znacznie wyższe (prawie 3-krotnie i ponad 2-krotnie) niż przekraczających granicę lądową. Średnie wydatki Polaków przekraczających zewnętrzną granicę lądową UE na terenie Polski były o ok. 29 proc. niższe niż przekraczających wewnętrzną granicę lądową UE.
Nadal największa intensywność działań związanych z ruchem na granicy lądowej Polski występowała na obszarach położonych w pasie do 50 km wzdłuż granicy. Świadczy o tym między innymi wysoki odsetek osób przekraczających granicę, które ponosiły wydatki w tym pasie, jak również to, że mieszkańcy miejscowości zlokalizowanych na tym obszarze stanowili zdecydowaną większość wśród przekraczających granicę. Obserwuje się także wzmożony ruch na dalszych odległościach, w tym powyżej 100 km od granicy. W III kwartale 2016 r. w porównaniu z poprzednim kwartałem jak i analogicznym okresem ubiegłego roku nastąpiło znaczne zmniejszenie ruchu granicznego na granicy zewnętrznej UE na terenie Polski, w szczególności z Rosją. Niewątpliwie wpływ na to miało zawieszenie umów o małym ruchu granicznym.
(red/źr. Główny Urząd Statystyczny)
