Minęły cztery lata od wprowadzenia na polskie drogi elektronicznego systemu poboru opłat drogowych viaTOLL i manualnego poboru opłat na państwowych autostradach płatnych. Obecnie sieć dróg płatnych w ramach viaTOLL obejmuje ponad 3159 kilometrów dróg krajowych, ekspresowych i autostrad zarządzanych przez GDDKiA. Dotychczasowe wpływy przekazane na konto Krajowego Funduszu Drogowego (KFD) wyniosły ponad 4,7 mld zł.
Elektroniczny System Poboru Opłat viaTOLL jest obowiązkowy dla wszystkich pojazdów samochodowych oraz zespołów pojazdów o DMC > 3,5 t., a także dla autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej. Kierowcy pojazdów lekkich (o DMC ≤ 3,5 t.) podróżujący płatnymi odcinkami autostrad zarządzanych przez GDDKiA (A2 Konin-Stryków i A4 Bielany Wrocławskie – Sośnica) mogą dobrowolnie skorzystać z systemu viaTOLL za pośrednictwem usługi viaAUTO.
Przychody
Wszystkie przychody wygenerowane przez system viaTOLL trafiają na konto Krajowego Funduszu Drogowego (KFD) i przeznaczane są na dalsze inwestycje w rozbudowę oraz modernizację istniejącej infrastruktury drogowej w Polsce. Od 1 lipca 2011 r. na konto KFD wpłynęło łącznie ponad 4,7 mld zł z tytułu opłat drogowych. Na tę kwotę składają się zarówno opłaty uiszczane przez kierowców pojazdów ciężkich i lekkich drogą elektroniczną za pośrednictwem systemu viaTOLL (łącznie 4 mld zł, z czego wpływy za przejazdami lekkimi wyniosły 13 mln), jak i płatności wnoszone w sposób tradycyjny przez kierowców pojazdów lekkich, korzystających z płatnych odcinków autostrad zarządzanych przez GDDKiA (w sumie 641 mln zł).
Statystyki dotyczące użytkowników pojazdów o DMC > 3,5 t
W lipcu 2011 r. w systemie viaTOLL zarejestrowanych było nieco ponad 300 tys. pojazdów. Po 4 latach funkcjonowania elektronicznego poboru opłat drogowych liczba ta wzrosła do ponad 880 tys. Jeżeli chodzi o kraj pochodzenia, to prawie 62 proc. wszystkich pojazdów zarejestrowanych w systemie pochodzi z Polski, przy czym w przypadku samochodów o DMC > 3,5 t. odsetek ten wynosi ponad 59 proc., a w przypadku autobusów – ponad 60 proc. Wśród zagranicznych użytkowników poruszających się samochodami ciężarowymi o DMC > 3,5 t. najliczniejszymi grupami są Niemcy (6 proc.), Litwini (3,8 proc.), Czesi (3,5 proc.) oraz Rosjanie (3,2 proc.). Jeżeli pod uwagę weźmiemy jednak autobusy, proporcje te prezentują się nieco inaczej. Najwięcej zarejestrowanych w systemie autobusów pochodzi z takich państw jak: Niemcy (12,5 proc.), Czechy (3,3 proc.), Ukraina i Węgry (po 2,2 proc.). Autobusy rosyjskie stanowią jedynie 0,7 proc. wszystkich zarejestrowanych w ramach systemu.
Proekologiczny działania
Dzięki umiejętnemu zróżnicowaniu stawek opłat na polskich drogach wyraźnie przybywa pojazdów z homologacjami Euro 4, Euro 5 i Euro 6. Jednocześnie zmniejsza się liczba pojazdów starszych i bardziej szkodliwych dla środowiska. Przykładowo, w listopadzie 2011 r. największy udział w rejestracjach miały pojazdy o klasie kolejno Euro 3 (33 proc.) i Euro 5 (23 proc.). Dwa lata później, w październiku 2013 r., proporcje te się odwróciły – liczba pojazdów w klasie Euro 5 (31,26 proc.) przewyższyła liczbę pojazdów reprezentujących klasę Euro 3 (28,25 proc.). Obecnie aż 37 proc. samochodów zarejestrowanych w systemie viaTOLL to pojazdy klasy Euro 5. 23 proc. reprezentuje klasę Euro 3, a kolejne 14 proc. - Euro 4. Już tylko co dziesiąty pojazd poruszający się po polskich drogach (9 proc.) przynależy do najmniej ekologicznej klasy Euro 0.
Co ciekawe, w ciągu ostatnich 6 miesięcy zaobserwowano blisko dwukrotny wzrost liczby pojazdów spełniających najbardziej rygorystyczną normę EURO 6 – obecnie stanowią one blisko 5 proc. wszystkich samochodów zarejestrowanych w systemie.
(źr. ViaToll)
