W ostatnim czasie rząd mocno promował opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym. Zapowiadane obniżki stawek podatku nie będą jednak dotyczyły wszystkich, którzy rozliczają się według tej formy. Dodatkowo Ministerstwo Finansów planuje podniesienie dla nich kosztów związanych ze składką zdrowotną. W efekcie zmian wszyscy ryczałtowcy będą płacić na rzecz państwa więcej niż obecnie.
Jak zmienią się koszty dla ryczałtowców?
Wbrew wcześniejszym zapowiedziom nowe stawki ryczałtu nie będą obowiązywały wszystkich. Obniżka z 17% na 14% przewidziana jest dla branży budowlanej, zawodów medycznych oraz zawodów technicznych. Natomiast dla branży IT stawka 15% zmieni się na 12%. Dla pozostałych branż nie będzie zmian. – Tak naprawdę mówimy więc o wprowadzeniu dwóch nowych stawek, a nie obniżce ryczałtu w ogóle – wskazuje Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w firmie inFakt. Jak podkreśla ekspert, należy też pamiętać, że korzystając z ryczałtu nie można generować ani rozliczać kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Dodatkowo składka zdrowotna dla wszystkich przedsiębiorców rozliczających się według ryczałtu będzie wynosiła jedną trzecią stawki opłacanego podatku dochodowego. Nie będzie jej też można odliczyć od kwoty podatku do zapłaty. – Obniżka stawek ryczałtu ma charakter jedynie pozorny – komentuje Piotr Juszczyk. – Ryczałtowcy po wprowadzeniu Polskiego Ładu zapłacą więcej niż obecnie.
Przykładowo lekarz rozliczający się na ryczałcie będzie miał obniżoną stawkę podatku z 17% na 14%. Jest to co prawda o 3 punkty procentowe samego podatku mniej, ale jednocześnie należy doliczyć 4,7% składki zdrowotnej. Realne obciążenie będzie więc wynosiło 18,7% zamiast dotychczasowych 17%. Na pewno nie będzie to więc wyłącznie obniżka do 14%, jak przedstawia to rząd. Od 1 stycznia 2022 r. będzie istniało dziesięć stawek ryczałtu. Wśród zaproponowanych zmian znajdują się też sztandarowe projekty podniesienia kwoty wolnej od podatku i drugiego progu, które należy ocenić pozytywnie. Jest też jednak wiele przepisów, które będą skutkowały dotkliwą podwyżką świadczeń publiczno-prawnych. Z kolei dla klasy średniej, która według projektu zaczyna się od poziomu dochodów nieco ponad 68 tys. zł, rząd zapowiedział ulgę.
Kwota drugiego progu w wysokości 85 528 zł, od którego dochody są opodatkowane stawką 32%, nie zmieniła się od 12 lat. W tym czasie dochody w Polsce znacznie się zwiększyły, dlatego coraz więcej osób „wpadało” w drugi próg i płaciło wyższe podatki. Podniesienie go do 120 tys. zł to zdecydowanie pozytywny ruch, podobnie jak zwiększenie kwoty wolnej z 8 tys. zł do 30 tys. zł. Jest to kolejna zmiana, na którą czekano od bardzo dawna.
Składka zdrowotna od dochodu
Niestety wraz z tymi przepisami zaproponowano też bardzo niekorzystne rozwiązania, dotyczące składki zdrowotnej. W obecnym stanie prawnym przedsiębiorcy opłacają zryczałtowaną składkę zdrowotną w wysokości 380 zł, z czego 330 zł można odliczyć od podatku. Realne obciążenie wynosi więc 50 zł miesięcznie. Według założeń Polskiego Ładu składka zdrowotna wyniesie 9% od dochodu i nie będzie można jej odliczyć od podatku. Spowoduje to dodatkowe dotkliwe obciążenie. Np. w sytuacji przedsiębiorcy, którego miesięczny dochód to około 10 tys. zł, składka będzie wynosiła 900 zł. W ciągu roku zapłaci on z jej tytułu blisko 10 tys. zł więcej niż teraz.
Rząd definiuje klasę średnią
Ostatnio w dyskusji publicznej popularny był temat klasy średniej i poziomu dochodów, od którego można ją wskazać. W projekcie Polskiego Ładu rząd zaproponował dla tej grupy ulgę, przyjmując, że są to osoby, które zarabiają pomiędzy 68 412 a 133 692 zł rocznie. Ulga miałaby przysługiwać wyłącznie pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Jej zasady są bardzo skomplikowane i aby ją wyliczyć, potrzebny jest odpowiedni wzór. Wprowadzenie takiej ulgi może spowodować, że wielu pracowników będzie pilnowało, aby ich dochód nie wyniósł więcej niż 133 692 zł. Przekroczenie tej kwoty nawet o złotówkę może spowodować, że bardziej opłaci się zarobić rocznie 133 tys. zł niż 134 tys. zł. W mojej ocenie jest to bardzo dyskryminujące.
Koniec karty podatkowej
Kolejna istotna zmiana to zawieszenie karty podatkowej od 1 stycznia 2022 roku. Po tym czasie nie będzie można już wybrać jej jako sposobu opodatkowania, ponieważ przestanie obowiązywać dla nowych przedsiębiorców i dla tych, którzy chcieliby zmienić na nią formę rozliczania się. Karta będzie za to wciąż dostępna dla tych, którzy obecnie rozliczają się na jej zasadach.
(opr. Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w firmie inFakt)
