Nowy Unijny Kodeks Celny, nie uwzględniając towarzyszących mu unijnych przepisów, aż 69 razy wymienia słowo „pozwolenie” lub „pozwolenia”. W poprzednio obowiązującym Wspólnotowym Kodeksie Celnym słowa te wymieniane były tylko 51 razy. Czy w związku z tym należy sądzić, że wzrosła rola pozwoleń wydawanych przez organy celne? Czy nowy Unijny Kodeks Celny szerzej reglamentuje prawa i przywileje podmiotów gospodarczych poprzez wydawanie indywidualnych pozwoleń?
Odpowiada Adam Korzeń, dyrektor operacyjny Rusak Business Services: „Na pierwszy „rzut oka” Unijny Kodeks Celny, wprowadzony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. i stosowany od 1 czerwca 2016 r., zdecydowanie szerzej podchodzi do kwestii pozwoleń funkcjonujących w obszarze celnym niż kodeks poprzedni. Mimo to, nie wchodząc zbyt głęboko w obowiązujące przepisy, należy stwierdzić, że lista obszarów objętych pozwoleniami jest podobna. Tak jak pod rządami starego prawa, pozwolenia wymagane są, aby realizować procedury uproszczone: zgłoszenie uproszczone lub wpis do rejestru zgłaszającego - dawniej uproszczenie to nosiło nazwę „Procedura w miejscu”. Pozwoleń wymaga realizacja procedur specjalnych, wcześniej zwanych „gospodarczymi”. Są nimi uszlachetnianie czynne i bierne, procedura odprawy czasowej, procedura końcowego przeznaczenia oraz procedury związane ze składowaniem, które obejmują składowanie celne w składach celnych i wolnych obszarach celnych. Nowy Uniny Kodeks Celny wprowadza duże zmiany w zakresie certyfikacji i przyznawania statusów AEO. Dokonana została zmiana nazwy tego specjalnego statusu. Określenie „świadectwo AEO” zostało zastąpione terminem „pozwolenie AEO”. Istotniejsze jest to, że wszystkie istniejące świadectwa AEO podlegają ponownej ocenie organów celno-skarbowych, która powinna być przeprowadzona do końca kwietnia 2019 r. Podczas jej realizacji badane i oceniane są również dodatkowe kryteria, które weryfikowana firma powinna spełnić, aby ponownie uzyskać prawo do posiadania AEO. Tymi kryteriami są np. kryterium związane z praktycznymi standardami w zakresie kompetencji lub kwalifikacji zawodowych osób odpowiedzialnych za sprawy celne lub nowe kryterium „zgodności”, które poszerza się o wymóg zgodności z przepisami podatkowymi. Ponowna ocena istniejących świadectw AEO będzie przeprowadzana sukcesywnie przez organ celny właściwy ze względu na siedzibę firmy. Podobnie jak w przypadku świadectw AEO, ponownej ocenie podlegają lub będą podlegać wszystkie wydane przed 1 maja 2016 r. pozwolenia na stosowanie procedur uproszczonych w przywozie, wywozie oraz pozwolenia obejmujące uproszczenia w obsłudze tranzytów, które dotyczą upoważnionych odbiorców i upoważnionych nadawców. Ta ponowna ocena nastąpi nie wcześniej niż zakończenie postępowania w zakresie ponownej oceny AEO. Nowych pozwoleń wymagają miejsca do przedstawiania towarów – dotyczy to również tych miejsc, które wskazane są jako miejsca uznane w ramach starych pozwoleń na procedury uproszczone. Unijny kodeks celny wprowadza bardzo niekorzystne dla przedsiębiorców zmiany w postaci obowiązku składania zabezpieczenia przy stosowaniu procedur specjalnych, w tym w procedurze składu celnego. Zabezpieczenia wymaga również posiadanie miejsca uznanego do przedstawiania towarów. Obowiązek ten jest nieco złagodzony poprzez możliwość uzyskania pozwolenia na obniżenie wysokości lub zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia. Niestety, warunki do znacznego obniżenia lub zwolnienia będą trudne w realizacji. Od uzyskania pozwolenia uzależnione jest stosowanie tak zwanego zabezpieczenia generalnego, które wykorzystywane jest przez podmioty regularnie dokonujące zabezpieczania długu celnego. Podsumowując, od maja 2016 r. rozpoczął się proces gruntownej wymiany wszystkich pozwoleń. Cała operacja, która znacznie absorbuje przedsiębiorców i obecne służby celno-skarbowe zakończyć się powinna przed 30 kwietnia 2019 r.”
