12 sierpnia 2016 r. w Dzienniku Ustaw została ogłoszona ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Prawo celne oraz niektórych innych ustaw. Ustawa weszła w życie 20 sierpnia. Zmiana ustawy Prawo Celne dostosowuje regulacje na szczeblu krajowym do obowiązującego Unijnego Kodeksu Celnego, który 1 maja 2016 r. zastąpił stare regulacje (Wspólnotowy Kodeks Celny). Ustawa wprowadza liczne zmiany nie tylko w ustawie Prawo celne, ale także w odniesieniu do 22 innych ustaw (w szczególności do ustawy VAT i ustawy o podatku akcyzowym).
Do ustawy - Prawo celne wprowadzone zostały zmiany polegające na:
- dostosowaniu nazw instytucji prawa celnego do unijnego kodeksu celnego,
- zastąpieniu powołanych przepisów Wspólnotowego Kodeksu Celnego odpowiednimi przepisami unijnego kodeksu celnego,
- uchyleniu przepisów krajowych niezgodnych z nowymi rozwiązaniami zawartymi w unijnym kodeksie celnym,
- wprowadzeniu nowych rozwiązań w celu wykonania unijnych regulacji celnych.
W nowej ustawie warto zwrócić uwagę na:
1. przepisy dotyczące postępowania celnego - dotychczas do postępowania w sprawach celnych stosowany był odpowiednio Dział IV Ordynacji podatkowej, z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów prawa celnego. Nowe brzmienie art. 73 ustawy znacznie ogranicza stosowanie Ordynacji podatkowej do postępowania celnego. Konieczność ograniczenia stosowania w postępowaniu przed organami celnymi przepisów Ordynacji podatkowej wynika zarówno z ustanowienia na poziomie unijnego prawa celnego szczegółowych regulacji procesowych, jak i z poglądów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który stoi na stanowisku jednolitego stosowania prawa celnego na obszarze celnym Unii Europejskiej;
2. przepis art. 10 ust. 3 ustawy wprowadzający upoważnienie dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do wydania rozporządzenia w sprawie świadectw potwierdzających niepreferencyjne pochodzenie towarów;
3. przepis art. 10a ustawy wprowadzający obowiązek rejestracji na Platformie Usług Elektronicznych Służby Celnej w przypadku wymiany informacji z organami celnymi drogą elektroniczną;
4. przepis art. 10b regulujący kwestie podpisywania dokumentów elektronicznych;
5. przepis art. 17a wprowadzający podstawę udzielania pozwolenia na korzystanie z procedury TIR i pozwolenia na uproszczenie przy obejmowaniu towarów procedurą TIR;
6. uproszczenie trybu regulowania sytuacji towaru w przypadku drobnych wykroczeń przemytniczych – w wyniku dodania pkt 3 w art. 31 w ust. 1 ustawy, sprawca wykroczenia po przyjęciu mandatu karnego, będzie informowany przez organ celny o możliwości zrzeczenia się nielegalnie wprowadzonego towaru na rzecz Skarbu Państwu. W przypadku zaaprobowania tego sposobu postępowania, wyroby tytoniowe i produkty lecznicze, a także pod pewnymi warunkami napoje alkoholowe i kosmetyki, zgodnie z art. 31 ust. 4 i 5 Prawa celnego będą niszczone – bez konieczności długotrwałej procedury orzekania przez sąd przepadku towaru na rzecz Skarbu Państwa;
7. przepis art. 73c ustawy uznający, na potrzeby stosowania przepisów prawa celnego, za osobę również spółkę cywilną;
8. odstąpienie od wymogu złożenia zabezpieczenia – przepisy celne nowego UKC wymagają złożenia zabezpieczenia dla kwot należności celnych i innych należności przywozowych w znakomitej większości przypadków. Prawo celne umożliwia odstąpienie w niektórych przypadkach od żądania zabezpieczenia dla mogących powstać przywozowych należności podatkowych (podatku VAT oraz akcyzy), po spełnieniu przez podatnika określonych warunków formalnych.
Wprowadzono też istotna zmianę dotyczącą przedstawicielstwa bezpośredniego – głównie ze względu na fakt wprowadzenia w niektórych sytuacjach solidarnej odpowiedzialności przedstawiciela bezpośredniego za VAT importowy rozliczany przez importera w deklaracji podatkowej zgodnie z art. 33a ustawy o VAT. Jak zwracają uwagę eksperci Deloitte - w praktyce oznacza to w pewnym sensie podważenie instytucji przedstawiciela bezpośredniego. Warto w związku z tym rozważyć podjęcie działań mających na celu ograniczenie dolegliwości wynikającej z nowej pozycji przedstawicieli bezpośrednich poprzez wprowadzenie m.in. mechanizmów właściwe zabezpieczających przedstawicieli bezpośrednich przed nierzetelnymi klientami.
Ustawa o zmianie ustawy – Prawo celne oraz niektórych innych ustaw zmienia, oprócz ustawy – Prawo celne, również 22 inne ustawy, w tym ustawę o podatku od towarów i usług, ustawę o podatku akcyzowym czy ustawę o Służbie Celnej. Tekst ustawy o zmianie ustawy Prawo celne został ogłoszony w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1228.
(red / źr. Ministerstwo Finansów, Deloitte)
