Zdarza się, że pracownik, który niedbale wykonał powierzone przez pracodawcę zadanie jest zmuszony do pozostania na stanowisku pracy po godzinach. Czy w tej sytuacji wykonuje pracę, która kwalifikuje się jako nadliczbowy czas pracy?
Normy czasu pracy określają górną granicę czasu, w którym pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy na dobę bądź tygodniowo w danym okresie rozliczeniowym. Są one ustalane w KP, ale mogą również wynikać z umowy, układu zbiorowego pracy czy regulaminu pracy. Zgodnie z art. 129§1 KP czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Przekroczenie tygodniowej czy pięciodniowej uśrednionej normy czasu pracy przyjętej w danym okresie rozliczeniowym jest pracą w godzinach nadliczbowych.
Wadliwie wykonana praca a obowiązki pracownika
Podwładny jest zobowiązany wykonywać swoją pracę z należytą starannością, co wynika zarówno z umowy o pracę, jak i z zasady dbałości o dobro zakładu pracy (art.100§2 pkt 4 KP). Zgodnie z art. 82 KP za wadliwe wykonanie produktów lub usług z winy pracownika wynagrodzenie nie przysługuje jeśli pracodawca tę winę mu udowodni. Czas pracy wykorzystany przez podwładnego na usunięcie wady powstałej z jego winy nie może być dodatkowo wynagradzany. W tym miejscu warto przytoczyć argumentację sądów w podobnych przypadkach. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 1997r., sygn. akt: III APa 63/97, sąd rozważał czy pracownikowi pracującemu w zadaniowym systemie pracy może być przyznane wynagrodzenie za usuwanie usterek powstałych w wyniku wadliwie wykonanej pracy w czasie godzin nadliczbowych. Według sądu usuwanie następstw wadliwie wykonanej pracy czy usterek nie należy do czasu pracy zatrudnionego oraz praca tego rodzaju nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Podobnie argumentował Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 marca 2008r., sygn. akt: II PK 185/07 gdzie w zasadzie powtórzył powyższą tezę.
Zgodnie z art. 151§1 KP praca w godzinach nadliczbowych to praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy.
Niedopuszczalna odpowiedzialność zbiorowa
Jeśli pracodawca nie jest w stanie określić, który z podwładnych wadliwie wykonał pracę nie może zobowiązać całego bądź określonego zespołu pracowników do poprawienia usterek po godzinach pracy. Odpowiedzialność za niewłaściwie wykonaną pracę może ponieść tylko konkretny pracownik, któremu pracodawca udowodni winę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 29 lutego 2008r., sygn. akt: III APa 272/06).
Jeżeli wadliwie wykonana praca była wynikiem błędu pracownika, za którą on ponosi winę a pracodawca jest w stanie mu ją udowodnić, to wówczas taka praca wykonywana po godzinach nie jest uznawana za pracę w nadgodzinach. Oznacza to, że pracownikowi nie przysługuje z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie.
Opr. komentarza Agnieszka Janowska, radca prawny i dyrektor departamentu prawa pracy w TGC Corporate Lawyers
