Ustawodawca zgodnie z zapowiedziami planuje zmienić przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Co więcej zmiany te nie wydają się kosmetyczne, a dotyczą fundamentalnych zasad rozliczenia tego podatku, w tym m.in. powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z projektem zmian z dnia 10 sierpnia 2012 r. (nowela nie trafiła jeszcze do sejmu) nowe regulacje w tym zakresie mają obowiązywać od 1 lipca 2013 r.
Jak jest obecnie i jakie będą zmiany?
Otóż, zgodnie z obowiązującymi zasadami prawa, tj. art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a i b ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usługi transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami. Powyższy sposób rozliczenia podatku w VAT dotyczy również usług spedycyjnych i przeładunkowych. Innymi słowy, obowiązek podatkowy dla tego typu świadczeń powstaje obecnie w szczególny sposób, a mianowicie: z chwilą otrzymania płatności, lub w terminie 30. dni od dnia wykonania usługi, w zależności od tego, które z z tych dwóch zdarzeń wystąpi wcześniej.
Przykład
Sp. z o.o. wykonała usługę transportu towarów z Gdańska do Łodzi. Świadczenie zostało wykonane w dniu 17.09.2012 r. Kiedy Spółka powinna rozpoznać obowiązek podatkowy zakładając, że usługobiorca:
dokonał zapłaty wynagrodzenia w dniu 3.10.2012 r.,
dokonał zapłaty wynagrodzenia w dniu 4.11.2012 r.
do dnia 17.10.2012 r. nie dokonał płatności wynagrodzenia.
Skoro ww. świadczenie zostało wykonane w dniu 17.09.2012 r., a kontrahent dokonał zapłaty w terminie 30 dni od dnia wykonania usługi – obowiązek podatkowy należy rozpoznać z chwilą otrzymania płatności. Zatem w pierwszym przypadku Spółka powinna rozpoznać obowiązek podatkowy w dniu 3.10.2012 r. Z kolei w drugim jaki i trzecim przypadku – skoro płatność nie nastąpiła w wymaganym terminie – 30 dni od wykonania usługi – obowiązek podatkowy należy najpóźniej rozpoznać w dniu 17.10.2012 r.
Natomiast zgodnie z proponowanymi zmianami przepisów ustawy o VAT, ustawodawca zamierza usunąć większość przepisów określających szczególny moment powstania obowiązku podatkowego (chcąc w ten sposób w dokładniej odzwierciedlić przepisy Dyrektywy 112). W związku z powyższym również i powyżej zaprezentowany przepis szczególny zostanie uchylony, a w jego miejsce podatnicy (świadczący usługi transportowe czy spedycyjne) – zobowiązani będą rozpoznać obowiązek podatkowy zgodnie z zasadą ogólną. I tak, w myśl projektowanego art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi (…).
W konsekwencji w świetle projektowanych zmian, podatnik zobowiązany będzie rozpoznać dla tego typu świadczeń obowiązek podatkowy już z chwilą wykonania usługi, czyli zakończenia usługi transportowej, lub w przypadku spedycji – zgromadzenia wszystkich wymaganych zleceniem bądź umową – dokumentów transportowych, spedycyjnych, etc. W tym przypadku bez znaczenia będzie moment otrzymania płatności (zakładając oczywiście, że nie dotyczy przedpłaty lub zaliczki), czy dotychczasowy maksymalny termin na rozpoznanie obowiązku podatkowego – 30 dni od dnia wykonania usługi.
Przykład
Załóżmy, że powołany powyżej przykład jest analogiczny, z tym zastrzeżeniem, że rozpatrujemy świadczenie wykonane już po zmianach przepisów ustawy o VAT. Zatem przyjmijmy hipotetycznie, że usługa transportowa zostanie wykonana w dniu 17.09.2013 r.
W analizowanym przypadku (jeśli oczywiście omawiane przepisy wejdą w życie w niezmienionym kształcie), obowiązek podatkowy, Spółka powinna bezwzględnie rozpoznać w dniu wykonania świadczenia, tj. 17.09.2013 r.
Komentarz opr. dla Pracujwlogistyce.pl przez Pawła Barnika kierownika zespołu ds. podatku VAT ECDDP Sp. z o.o.
