Na to pytanie próbowaliśmy odpowiedzieć podczas seminarium, które odbyło się 9 marca 2016 r. podczas Transport Week 2016, w Sopocie na Uniwersytecie Gdańskim. Organizatorem trzydniowego spotkania Transport Week – jest Actia Forum, a portal Pracujwlogistyce.pl był partnerem i patronem medialnym tego wydarzenia.
Seminarium „czas na giełdę ładunków intermodalnych”, zgromadziło kilkudziesięciu przedstawicieli firm TSL, a także firm producenckich. W spotkaniu wzięli udział także przedstawiciele administracji państwowej: Paweł Brzezicki, wiceminister, podsekretarza stanu Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, który od wielu lat wspiera rozwój transportu intermodalnego w Polsce oraz Justyna Bobowska, naczelnik Urzędu Celnego w Gdyni. Zaś w gronie ekspertów, których zaproszono do wystąpień, znaleźli się: Lidia Dziewierska, przez zarządu Loconi Intermodal SA, Piotr Frąckowiak, Intermodal manager BCT Gdynia SA, Kasper Warda, prezesa zarządu Logintegra sp. z o.o, Piotr Dylak, dyrektor handlowy BZ WBK.
Ideą seminarium było zaprezentowanie stanu obecnego, w jakim znajduje się rynek przewozów intermodalnych, omówienie narzędzi, jakimi dysponuje dzisiaj ten rynek i firmy na nim funkcjonujące, a na koniec próba odpowiedzi - czy jest potrzeba stworzenia platformy ładunków intermodalnych, która gromadziłaby zarówno operatorów tego rynku, jak i jego klientów.
Fakty i mity o transporcie intermodalnym
Kiedy mówimy w Polsce o intermodalu, to przeważnie mówimy o kontenerach, które przewożone są koleją. I w taki też sposób dokonuje się oceny potencjału rynku i możliwości wykorzystania w Polsce transportu intermodalnego. – To jest mit, z którym walczymy od kilku lat – mówiła Lidia Dziewierska, prezes zarządu Loconi Intermodal
SA. – Na rynku polskim wykorzystujemy w sumie około 3 mln kontenerów w obrocie towarami, zarówno w krajowych relacjach, jak i międzynarodowych, i to niekoniecznie wyłącznie z udziałem przewozów kolejowych – mówiła Lidia Dziewierska. Obecnie kontener zastępuje plandeki w transporcie samochodowym, czyli kontenery przychodzące drogą morską, nie są przeładowywane na terenie portu, tylko natychmiast go opuszczają, albo na pociągu, albo na samochodzie. A jakie są fakty o rynku intermodalnym? – Niestety pokutują mity na rynku, że intermodal się nie opłaca, że czas dostawy jest zbyt długi, że barierą jest infrastruktura, itd…. A fakty są takie, że opłacalność intermodalu i jego atrakcyjność zależy w dużej mierze od tego, w jaki sposób i kto organizuje proces dostawy z wykorzystaniem połączeń intermodalnych. Nie dociekajmy tego, co jest barierą, ale popatrzmy, co jest szansą na tym rynku – podkreślała prezes Loconi. Dodała również, że coraz więcej koncernów międzynarodowych decyduje się na intermodal z uwagi na zrównoważony rozwój i działalność na rzecz ochrony środowiska, co daje szanse na dalszy zwiększenie popytu na intermodal.
Gdzie się zaczyna, a gdzie kończy intermodal?
W zakładzie, na terminalu, na placu portowym, na samochodzie…? – pytał uczestników podczas swojego wystąpienia Piotr Frąckowiak, intermodal manager BCT Gdynia SA. – Transport intermodalny zaczyna się w naszych głowach. To kwestia całościowej wizji optymalizacji łańcucha dostaw, strategii działania i podejmowanych decyzji – przekonywał Piotr Frąckowiak. Oczywiście muszą być spełnione pewne warunki, aby intermodal się opłacał, m.in. duże partie towaru, duża odległość, itp. Jednakże odwrotu od intermodalu nie ma, bo rynek cały czas generuje popyt na przewozy kontenerowe, które wzrastają w szybkim tempie.
Systemy informatyczne a intermodal
Różnego rodzaju giełdy i platformy dla rynku transportowego funkcjonują już od kilku lat, ale nie ma jeszcze giełdy ładunków intermodalnych. Czy to jest dobry moment, aby taką giełdę stworzyć?
- Technicznie jest to możliwe, a stworzenie narzędzia w postaci giełdy nie wymaga jakichś skomplikowanych systemów, natomiast pozostaje kwestia decyzji firm i mentalności – wyjaśniał Kasper Warda, prezes zarządu Logintegra sp. z o.o. Firma już posiada narzędzia do zbudowania platformy intermodalnej, ale … - Decyzja o jej udostępnieniu dla użytkowników musi przyjść z rynku – mówił prezes Logintegry.
To co mogłoby uzupełnić giełdę ładunków intermodalnych, jest dostęp do platformy, na której można nawiązać kontakty z klientami. Takim narzędziem i pomysłem uzupełnienia giełdy intermodalnej może być - Trade Portal BZWBK Santander, którego celem jest łączenie kontrahentów w handlu międzynarodowych. O możliwościach wykorzystania tej platformy handlowej mówił Piotr Dylak, dyrektor handlowy z BZWBK.
Na koniec seminarium - Justyna Bobowska, naczelnik Urzędu Celnego w Gdyni, omówiła koncepcję obsługi ładunków w portach morskich z wykorzystaniem systemu Porty24. Po czym uczestniczyli dyskutowali i odpowiadali, czy ich zdaniem:
już czas na giełdę ładunków intermodalnych?!
Zdania w dyskusji były podzielone. Wiele obaw wyrażano o bezpieczeństwo transakcji na takiej giełdzie, przywołując doświadczenia z giełd ładunków samochodowych. Oprócz tego uczestnicy wyrażali obawy o to, czy: zostałby osiągnięty poziomu nasycenia dostępu do transportu kolejowego z udziałem kilku przewoźników, jakie byłyby okna czasowe na zgłoszenie ładunku do przewozu koleją, czas dostawy, kompletacja ładunków, itd. - Giełda zawsze będzie narzędziem dumpingującym ceny i trudno będzie stworzyć konkurencyjność tych usług – mówił podczas dyskusji jeden z uczestników. Z kolei Kasper Warda z Logintegra, dodał, że poważną barierą może być niechęć do udostępniania miejsca na pociągu dla klienta firmy konkurencyjnej. – To błąd, bo spójrzmy np. na operatorów telefonii komórkowej, czy każdy z nich stawia osobny maszt z nadajnikiem, czy korzystają wszyscy z jednego – mówił prezes Logintegra.
Na pewno przy uruchamianiu takiej giełdy należy zastanowić się, jak ustalać rozkłady jazdy i plany podstawień wagonów do punktów przeładunkowych. Jak gromadzić odpowiednią ilość ładunku w obie strony. Kolejne wyzwanie, to dobranie odpowiedniej liczby i charakterystyki wagonów (długości pociągu vs. ciężar ładunku). Im więcej wagonów do obsługi w jednym podstawieniu tym lepiej (maksymalne wypełnienie torów ładunkowych). Im częstsza relacja podwójna (wyładunek i potem załadunek na ten sam wagon) tym lepiej. Im krótsze oczekiwanie na podstawienie/zabranie wagonów z torów ładunkowych tym lepiej (sprawna obsługa przez przewoźnika kolejowego) – na te wzywania zwracał uwagę Piotr Frąckowiak.
Na pewno stworzenie platformy intermodalnej wymagałoby współpracy po stronie operatorów i przewoźników. Tylko wówczas będzie możliwość i szansa na rozwój takiej giełdy. Na rynku obecnie funkcjonuje kilkudziesięciu operatorów intermodalnych, kilku przewoźników kolejowych oferujących transport kontenerów. To w zupełności wystarcza do powołania platformy, ale jak zawsze, to co nowe wzbudza nieufność i ostrożność. Zwłaszcza w stosunku do transportu intermodalnego, wokół którego jest jeszcze wiele mitów, a... dopóki nie spróbujesz, to się nie przekonasz.
Opr. Beata Trochymiak
