Ostatnie lata to czas bardzo licznych zmian w przepisach prawa pracy, ubezpieczeń społecznych i systemie podatkowym. Te częste zmiany, krótki czas na ich wdrożenie, żmudne dostosowanie dokumentacji w firmie do nowych przepisów to dziś największe wyzwania w zarządzaniu kadrami i płacami w firmie – tak wskazali przedsiębiorcy, którzy wzięli udział w badaniu Randstad Payroll Solutions i Instytut Badań Pollster. Na dynamikę zmian prawnych skarży się 3 na 4 pracodawców. Nie brakuje też wyzwań związanych z cyfryzacją obsługi kadrowo-płacowej oraz przygotowaniem specjalistów z tego obszaru.
Z badania przeprowadzonego wśród przedsiębiorców zatrudniających co najmniej 10 osób wynika, że największym wyzwaniem w obszarze zarządzania kadrami i płacami w Polsce jest częsta zmienność przepisów prawa i krótki czas na ich wdrożenie. Tak twierdzi 78% przedstawicieli firm, a najczęściej skarżą się na to przedsiębiorcy, którzy zatrudniają od 10 do 19 pracowników (86% wskazań).
– Zmiany i to bardzo duże np. dotyczące naliczania wynagrodzeń czy systemu podatkowego, treści i sposobu zawierania umów dotknęły wszystkie firmy, na dodatek były wprowadzane w sposób szybki i zaskakujący dla pracodawców – mówi Katarzyna Plucińska. – Do ich zrozumienia i zaimplementowania w prawidłowy sposób konieczna jest wiedza ekspercka i wieloletnie doświadczenie – zaznacza Katarzyna Plucińska, dyrektor zarządzająca Randstad Payroll Solutions.
Wśród wyzwań dla przedsiębiorców na drugim miejscu w badaniu znalazła się konieczność dostosowania dokumentacji do wdrażanych przepisów, czyli zmiany w systemach obsługujących kadry i płace oraz w treści dokumentów, a także konieczność odbywania konsultacji prawnych. Mówi o tym 54% badanych. Najczęściej ten problem dostrzegają właściciele największych firm, które zatrudniają ponad 250 osób – 66%, a także przedsiębiorcy z sektora edukacji.
- Przedsiębiorcy mają do czynienia z powtarzającą się niepewnością związaną z kształtem formularza PIT do rozliczeń podatkowych. Cyklicznie pod koniec roku resort finansów wprowadza kolejny formularz, który trzeba następnie zaprogramować w systemie płacowym i przetestować - wyjaśnia Małgorzata Skłudzka, senior sales and key account partner w Randstad Payroll Solutions
Dla 36% przedsiębiorców (trzecie miejsce w zestawieniu) największym wyzwaniem jest cyfryzacja obsługi kadrowo-płacowej, wprowadzanie nowych technologii, w tym e-podpisów, e-teczek, portali pracowniczych, aplikacji do zarządzania czasem pracy. Najczęściej skarżą się na to właściciele małych firm, które zatrudniają od 10 do 19 osób – 46% wskazań, a najrzadziej przedsiębiorcy zatrudniający od 20 do 49 osób – 33% odpowiedzi.
Cyfryzacja nie pomaga
Choć cyfryzacja wciąż stanowi wyzwanie, to staje się dziś koniecznością. Raz wdrożone rozwiązania ułatwiają życie firmom i ich pracownikom – podkreślają eksperci. Dodają, że coraz bardziej pomocne w działalności zarówno dużych, jak i mniejszych pracodawców są portale pracownicze do elektronicznego obiegu dokumentacji kadrowej, w tym składania i akceptacji wniosków, nie tylko urlopowych. W takim systemie pracownik może też zdalnie dokonać zmiany numeru konta, nazwiska, czy dopisać dzieci do ubezpieczenia.
– Coraz bardziej popularne stają się elektroniczne teczki pracowników oraz aplikacje do zarządzania czasem pracy – mówi Katarzyna Plucińska z Randstad Payroll Solutions. – Wdrażamy te rozwiązania w całości, często zaczynając od e-teczki dla nowych pracowników, a stopniowo rozszerzając rozwiązanie na wszystkich pracowników firmy. Firmy, które z nich korzystają, bardzo doceniają wygodę, unikanie uciążliwej wymiany i gromadzenia dokumentów papierowych, a także dostępność wszystkich informacji w jednym miejscu. Z aplikacji do zarządzania czasem pracy korzystają głównie firmy produkcyjne, ale też często Ci klienci którzy chcą spełnić wymagania prawne dotyczące ewidencjonowania czasu pracy przez pracodawcę.
Ciągłe szkolenia z nowych rzeczy
Czwarte miejsce w zestawieniu największych wyzwań kadrowo-płacowych w polskich firmach zajmuje aktualizacja wiedzy pracowników zajmujących się tym obszarem. To czynnik o tyle istotny, że działają oni w warunkach dynamicznie zmieniających się przepisów. 97% badanych przedstawicieli firm jest przekonanych, że z tego względu zatrudnieni u nich specjaliści ds. kadr i płac muszą stale podnosić kompetencje. A to wiąże się z koniecznością finansowania szkoleń dla tej grupy pracowników. Na ten element zwraca uwagę 28% przedsiębiorców, w tym po 34% właścicieli niedużych (między 10 a 19 pracowników) oraz największych firm (ponad 250 pracowników).
Eksperci zwracają uwagę na to, że w ostatnich trzech latach do zmian przepisów dochodziło nawet kilka razy w roku. Tylko w 2023 wprowadzono nowy wzór wniosku dotyczącego umów o pracę, wypowiedzeń czy świadectw pracy. Zmienił się też formularz PIT 2. Wymaga to stałej aktualizacji wiedzy osób, które zajmują się tym obszarem. Z doświadczeń zespołu Randstad Payroll Solutions wynika, że dzień szkoleniowy dla takiego zespołu kosztuje nawet 10 tys. zł, a w zależności od dynamiki i zakresu zmian w przepisach, takie szkolenia mogą być potrzebne nawet kilka razy w roku. Często też w proces dostosowania działań firmy do przepisów konieczne jest włączanie ekspertów prawnych. To jeden z powodów, dla których pracodawcy coraz częściej decydują się na outsourcing procesów kadrowo-płacowych. Nie muszą się martwić o zgodność z przepisami oraz organizować szkoleń dla swoich pracowników – te kwestie przerzucają na zewnętrznych partnerów.
W mniejszym stopniu, ale jednak, badani przedsiębiorcy zwracają uwagę na niedobór wykwalifikowanych specjalistów ds. kadr i płac na rynku pracy. Nakładają się na to trudności w znalezieniu zastępstwa na tych stanowiskach na czas urlopu lub L4. O tych kłopotach mówi co piąty badany. Najczęściej wskazują na to wyzwanie przedstawiciele firm, w których pracuje od 50 do 249 osób (29%).
Katarzyna Plucińska dodaje, że dotyczy to głównie specjalistów, a jednym z problemów jest to, że brakuje osób, które bardzo dobrze znają zarówno sprawy kadrowo-płacowe, jak i wymagane coraz częściej w firmach język angielski czy też umiejętność szybkiej nauki nowych technologii. Znalezienie takiego kandydata zajmuje nawet kilka miesięcy.
(źr. Randstad)
