Poniżej publikujemy komentarz Czesława Sulimy, członka zarządu, dyrektora eksploatacyjnego Kolei Mazowieckich dotyczący cennik stawek jednostkowych opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej PKP PLK S.A dla rozkładu jazdy pociągów 2014/2015:
„Koleje Mazowieckie – KM” sp. z o.o. z dużym zainteresowaniem, ale też pewnymi oczekiwaniami przyjęła informację o projekcie „Cennika stawek jednostkowych opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP PLK S.A. obowiązującego od 14 grudnia 2014 r.”, przedłożonym Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego do zatwierdzenia przez zarządcę narodowej infrastruktury kolejowej, tj. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Cennik ten stał się przedmiotem wielowątkowych analiz, zmierzających do wstępnego oszacowania wartości i określenia wskaźników zmian kosztów wykupu dostępu do infrastruktury kolejowej dla realizacji rozkładu jazdy pociągów 2014/2015. Wnioski, jakie można wyciągnąć z przeprowadzonych wyliczeń, dalece odbiegają od oczekiwań spółki KM, jako regionalnego pasażerskiego przewoźnika kolejowego. Osiągnięte wyniki świadczą wręcz o odstąpieniu przez PKP PLK S.A. od składanych z końcem 2013 r. deklaracji, dotyczących stabilizacji cenowej na kilka najbliższych lat.
Porównując koszty wykupu dostępu do infrastruktury kolejowej dla rozkładów jazdy 2013/2014 oraz 2014/2015, zauważyć można m.in., że:
1) nowy projekt „Cennika” w przedziałach mas brutto odpowiadających masom pociągów uruchamianych przez „Koleje Mazowieckie – KM” oraz kategoriach linii kolejowych, na których spółka KM uruchamia większość pociągów pasażerskich, wprowadzał będzie wzrost cen dostępu do infrastruktury na średnim poziomie 6,39 proc. Zastosowane przy tym zróżnicowane wskaźniki zmian stawek, obniżające się wraz ze wzrostem mas brutto pociągów pasażerskich, zdają się świadczyć o ewidentnym i zamierzonym dobieraniu przez PKP PLK S.A. wygórowanych stóp wzrostu opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej w tych przedziałach mas brutto pociągów, w których najbardziej odczują je przewoźnicy pasażerscy nie należący do grupy PKP S.A.;
2) w zakresie korzystania z linii kolejowych lokalnego znaczenia, a więc w przypadku spółki „Koleje Mazowieckie – KM” odcinków linii kolejowych kategorii 2, na których prowadzone są wyłącznie nie przekraczające masy brutto 60 i 100 ton spalinowe pociągi pasażerskie, będzie następował kolejny, budzący kontrowersje wzrost kosztów dostępu do infrastruktury kolejowej, przekraczający 1 proc. wartości dotychczasowych opłat;
3) zaproponowana w projekcie „Cennika stawek jednostkowych opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.” forma zmian stawek opłat za dostęp do infrastruktury będzie podnosiła o ponad 4,4 proc. pułap kosztów związanych z wykupieniem tras pociągów niezbędnych dla realizacji rozkładu jazdy pociągów „Kolei Mazowieckich – KM” w 2015 r.;
4) koszt wykupu tras pociągów na mających lokalne znaczenie liniach kolejowych nr 27 Nasielsk – Sierpc, nr 33 Sierpc – Płock – Kutno oraz nr 31 Siedlce – Czeremcha, mimo prognozowanego, niewielkiego wzrostu stawek jednostkowych opłat za dostęp do odcinków niezelektryfikowanych linii kolejowych 2. kategorii (szacowanego na o ok. 1 proc.), w rzeczywistości zmieni się odpowiednio o 1,08 proc., 3,01 proc. oraz 3,75 proc. Na podwyższenie kosztów prowadzenia ruchu kolejowego na liniach kolejowych lokalnego znaczenia wpływa bowiem aspekt realizacji jazd pociągów obsługiwanych spalinowymi autobusami szynowymi na odcinkach stykowych do linii nr 27, 33 i 31, stanowiących fragmenty zelektryfikowanych linii kolejowych nr 2, 3 i 9 wpisujących się do 3 i 4 kategorii odcinków linii kolejowych zelektryfikowanych;
5) za jedyną, pozytywnie odbieraną propozycję w zakresie zmian stawek dostępu do infrastruktury, może zostać uznane zakładane obniżenie stawek za dostęp do infrastruktury peronowej i przekazywanie komunikatów o kursowaniu pociągów podróżnym. Z projektu „Cennika stawek jednostkowych opłat” wynika, że koszty tego typu usług ulegną obniżeniu o ok. 4,66 proc.
W tym miejscu warto jednak pamiętać, że wraz z wejściem w życie rozkładu jazdy pociągów edycji 2013/2014, PKP PLK S.A., wprowadzając zmiany w sposobie rozliczania kosztów udostępniania infrastruktury peronowej, wprowadziła drastyczne podwyżki stawek jednostkowych naliczanych za świadczenie tego typu usług, oszacowane w sytuacji spółki „Koleje Mazowieckie – KM” na poziomie zbliżonym do 133 proc. Warto też pamiętać, że same wskaźniki określające zmianę wysokości opłat za dostęp do infrastruktury torowej zarządzanej przez PKP PLK S.A. są dodatkowo uzależnione od opracowywanego samodzielnie przez zarządcę infrastruktury „wykazu odcinków linii kolejowych z przyporządkowaniem im kategorii i stawek jednostkowych opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej dla rozkładu jazdy pociągów edycji 2014/2015”, mającego stanowić uzupełnienie do „Cennika stawek jednostkowych opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Wykaz ten jak na razie nie jest jeszcze nam znany. Ale już teraz, z całą pewnością można założyć, że ewentualne podniesienie przez PKP PLK S.A. kategorii odcinków linii kolejowych pokrywających się z siecią połączeń komunikacyjnych „Kolei Mazowieckich – KM” będzie stanowiło o dodatkowym, niemożliwym do oszacowania na obecną chwilę, wzroście kosztu realizacji przyszłorocznego rozkładu jazdy pociągów.
Przedstawione powyżej analizy zmian stawek jednostkowych opłat za dostęp do infrastruktury jednoznacznie wskazują, że PKP PLK S.A., przedkładając do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowej projekt „Cennika stawek jednostkowych opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.” w takiej formie, podejmuje działania stanowiące jednoznaczne zaprzeczenie dla podjętej i ogłoszonej w 2013 r. koncepcji kilkuletniej stabilizacji cen wykupu dostępu do zarządzanej infrastruktury.
Opublikowany w 2013 r. przez PKP PLK S.A., w czasie przeprowadzanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego procesu zatwierdzania drugiej wersji projektu „Cennika stawek jednostkowych opłaty podstawowej i opłat dodatkowych za korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. obowiązującego od 15 grudnia 2013 r.”, dokument, zatytułowany jako „Założenia kalkulacji stawek jednostkowych opłaty podstawowej i opłat dodatkowych za korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. obowiązujących od 15 grudnia 2013 r.”, w rozdziale „szacowane średnie stawki jednostkowe za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej dla pociągów pasażerskich i towarowych w okresie 4 kolejnych rozkładów jazdy pociągów (rjp 2013/2014 – rjp 2016/2017)” określał, że średni wskaźnik zmiany stawek jednostkowych dostępu do infrastruktury kolejowej w latach 2015 – 2017 kształtował się będzie odpowiednio na poziomie -1,7 proc., +0,7 proc. oraz -0,1 proc.
Tego typu, wprowadzona znienacka, zmiana w koncepcji kształtowania stawek jednostkowych opłat za korzystanie z infrastruktury, w odniesieniu do realizowanego już planu budżetowego na 2014 rok, przyczynić się może do utraty stabilności finansowej przedsiębiorstw kolejowych, zmuszonych na przełomie grudnia br. do pokrywania wyższych niż prognozowane kosztów realizacji nowego rozkładu jazdy pociągów, wchodzącego w życie z dniem 14 grudnia 2014 r. Nie bez znaczenia jest również zawarta w piśmie nr IUS9-740-5/14 z dnia 10 lutego 2014 roku informacja o uzależnieniu niepobierania przez PKP PLK S.A. marży zysku z tytułu świadczonych usług udostępniania infrastruktury kolejowej od faktu przyznania dofinansowania na działalność operacyjną Zarządcy infrastruktury w 2015 roku z budżetu państwa. Zarządca infrastruktury na obecnym etapie co prawda zapewnia, że marża zysku od usług udostępniania infrastruktury zostanie utrzymana na zerowym poziomie. Jednak przesłany przewoźnikom kolejowym sygnał jest na tyle wyraźny, że nie sposób zgodzić się z zapewnieniami Zarządcy i nie sprzeciwić się faktycznym jego zamiarom. A przecież ewentualne zastosowanie przez PKP PLK S.A. w „Regulaminie przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych” postanowień o naliczaniu w okresie realizacji rozkładu jazdy pociągów 2014/2015 marży zysku, będzie stanowiło dodatkowe, nieuzasadnione obciążenie finansowe dla wszystkich przewoźników.
Dlatego też, nawiązując do wcześniej przedstawionych argumentów, spółka „Koleje Mazowieckie – KM” wystąpiła do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego o niezatwierdzanie otrzymanego projektu „Cennika stawek jednostkowych opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. obowiązującego od 14 grudnia 2014 r.”
(źr. komentarza: "Koleje Mazowieckie - KM")
